Augustusraming 2024 (cMEV 2025)
Groei trekt aan en koopkracht herstelt, overheidsfinanciën verslechteren
De economische groei is onder meer het gevolg van hogere consumptie: huishoudens hebben meer te besteden nu de loongroei duidelijk boven de inflatie ligt. Ook de uitvoer neemt toe als gevolg van de aantrekkende wereldhandel. De bbp-ontwikkeling van 0,6% dit jaar wordt nog sterk beïnvloed door de magere kwartalen die achter ons liggen, het herstel wordt in 2025 duidelijker zichtbaar met een bbp-groei van 1,6%.
Koopkracht
De hoge loongroei legt in 2024 en 2025 een stevig fundament onder de koopkrachtontwikkeling. In 2024 stijgt de koopkracht in doorsnee met 2,5%. Alle groepen gaan erop vooruit, maar werkenden profiteren meer dan uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden. In 2025 stijgt de koopkracht in doorsnee met 1,1%, de toename is het sterkst onder uitkeringsgerechtigden. De geraamde koopkrachtstijging in 2025 is aanzienlijk hoger dan bij de vorige raming. Dit is vooral het gevolg van de lastenverlichting die in het hoofdlijnenakkoord is opgenomen.
Overheidsfinanciën
Het begrotingstekort loopt de komende jaren op, doordat de uitgaven harder stijgen dan de inkomsten. Het EMU-saldo bedraagt in 2025 -2,6% bbp. Een schuldprojectie voor het Nederlandse Fiscal Structural Plan laat zien dat de schuld in 2038 kan uitkomen op 70% bbp. Daarbij is nog geen rekening gehouden met de eventuele kosten van aanvullend klimaatbeleid nadat het huidige klimaatfonds afloopt.
CPB-directeur Pieter Hasekamp: “De raming bevat goed nieuws voor de korte termijn, maar de overheidsfinanciën verslechteren juist. De marges voor het overheidstekort zijn smal, daarmee bestaat het risico dat er bij tegenvallers plotseling bezuinigd moet worden. De schuldprojectie laat bovendien zien dat er met het huidige beleid een rekening naar de toekomst wordt doorgeschoven.”
| 2023 | 2024 | 2025 | 2025-2028 | |
| Bbp groeit weer (in %, per jaar) | 0,1 | 0,6 | 1,6 | 1,4 |
| Werkloosheid blijft laag (% beroepsbevolking) (a) | 3,6 | 3,7 | 3,9 | 4,5 |
| Koopkracht herstelt (mediaan, %, per jaar) | -0,6 | 2,5 | 1,1 | 0,8 |
| Armoede blijft laag ( personen, in %) (a) | 4,6 | 4,5 | 4,1 | 4,3 |
| Overheidstekort verslechtert (in % bbp) (a) | -0,4 | -2,2 | -2,6 | -2,5 |
(a) kolom 2025-2028 is niveau eindjaar (2028)
Proces
Deze raming vormt de basis voor de augustusbesluitvorming van het kabinet ten behoeve van de rijksbegroting 2025, die verschijnt op Prinsjesdag. Op Prinsjesdag publiceert het CPB de Macro Economische Verkenning 2025, waarin de augustusbesluitvorming is verwerkt.
Contactpersonen
Tegelijkertijd met deze raming (cMEV 2025) is ook een middellangetermijnraming tot en met 2028 (MLT) gepubliceerd.
Downloads
Kerngegevens 2022 - 2025 Kerngegevenstabel 2022-2025, augustus 2024
Bekijk ook de toelichting op de cijfers en begrippen in de kerngegevens en aanvullende kerngegevens.
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Relevant wereldhandelsvolume goederen en diensten (%) | 7,8 | -0,4 | 1,1 | 2,8 |
| Concurrentenprijs (goederen en diensten, exclusief grond- en brandstoffen (%) | 15,2 | -1,9 | 1,1 | 1,6 |
| Olieprijs (dollars per vat) | 100,8 | 82,5 | 83,0 | 77,2 |
| Eurokoers (dollar per euro) | 1,05 | 1,08 | 1,08 | 1,10 |
| Lange rente Nederland (niveau in %) | 1,5 | 2,8 | 2,7 | 2,7 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, economische groei, %) | 5,0 | 0,1 | 0,6 | 1,6 |
| Consumptie huishoudens (%) | 6,9 | 0,8 | 0,7 | 2,8 |
| Consumptie overheid (%) | 1,3 | 2,9 | 2,6 | 1,3 |
| Investeringen (inclusief voorraden, %) | 5,6 | -9,1 | -3,2 | 3,9 |
| Uitvoer van goederen en diensten (%) | 4,4 | -0,5 | -0,4 | 2,4 |
| Invoer van goederen en diensten (%) | 4,4 | -1,8 | -0,7 | 3,7 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Prijs bruto binnenlands product (%) | 6,2 | 7,3 | 5,1 | 2,7 |
| Uitvoerprijs goederen en diensten (%) | 19,1 | -0,9 | 1,0 | 1,7 |
| Invoerprijs goederen en diensten (%) | 22,1 | -3,4 | -0,7 | 1,4 |
| Inflatie, nationale consumentenprijsindex (cpi, %) | 10,0 | 3,8 | 3,6 | 3,2 |
| Alternatieve cpi (koopkracht- en armoedecijfers) | 6,8 | 7,8 | 3,4 | 3,2 |
| Inflatie (geharmoniseerde consumentenprijsindex, hicp, %) | 11,6 | 4,1 | 3,5 | 2,8 |
| Loonvoet bedrijven (per uur, %) | 3,2 | 6,6 | 7,1 | 5,2 |
| Cao-loon bedrijven (%) | 3,1 | 5,9 | 6,6 | 4,3 |
| Koopkracht, statisch, mediaan alle huishoudens (%) | -2,5 | -0,6 | 2,5 | 1,1 |
| Personen in armoede (niveau in %) | 4,8 | 4,6 | 4,5 | 4,1 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Beroepsbevolking (%) | 2,4 | 2,0 | 1,0 | 0,6 |
| Werkzame beroepsbevolking (%) | 3,2 | 2,0 | 0,9 | 0,4 |
| Werkloze beroepsbevolking (niveau in duizenden personen) | 350 | 359 | 375 | 395 |
| Werkloze beroepsbevolking (niveau in % beroepsbevolking) | 3,5 | 3,6 | 3,7 | 3,9 |
| Werkgelegenheid (in uren, %) | 3,9 | 1,4 | 0,7 | 0,2 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Arbeidsinkomensquote bedrijven (niveau in %) | 67,8 | 67,6 | 68,6 | 68,9 |
| Arbeidsproductiviteit bedrijven (per uur, %) | 1,8 | -1,2 | -0,3 | 1,3 |
| Individuele spaarquote (niveau in % beschikbaar inkomen) | 1,3 | 1,9 | 5,6 | 6,4 |
| Saldo lopende rekening (niveau in % bbp) | 6,6 | 9,9 | 10,8 | 10,0 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| EMU-saldo (% bbp) | -0,1 | -0,4 | -2,2 | -2,6 |
| EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp) | 48,3 | 45,1 | 45,3 | 46,9 |
| Collectieve lasten (% bbp) | 38,1 | 38,6 | 38,1 | 37,8 |
| Bruto collectieve uitgaven (% bbp) | 43,6 | 43,4 | 44,5 | 44,8 |
Aanvullende kerngegevens 2022-2025
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Bruto investeringen bedrijvensector (exclusief woningen, %) | 6,4 | 2,4 | -2,2 | 1,5 |
| Investeringen bedrijven in woningen (%) | 1,1 | -1,5 | -1,1 | 5,0 |
| Uitvoer van binnenslands geproduceerde goederen en diensten (exclusief energie, %) | 4,5 | -1,2 | -0,5 | 1,8 |
| Wederuitvoer (exclusief energie, %) | 5,6 | -0,4 | 2,6 | 3,3 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Uitvoerprijs goederen en diensten, exclusief energie (%) | 12,4 | 1,8 | 1,7 | 1,7 |
| Afgeleide nationale consumentenprijsindex (cpi, %) | 11,8 | 3,0 | 3,1 | 3,4 |
| Loonvoet sector overheid (%) | 6,7 | 5,9 | 8,3 | 4,7 |
| Prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers (%) | 4,9 | 5,8 | 7,9 | 4,8 |
| Prijs materiële overheidsconsumptie (imoc, %) | 7,5 | 5,8 | 4,4 | 2,6 |
| Prijs intermediair verbruik (%) | 9,4 | 6,1 | 4,5 | 2,8 |
| Prijs bruto overheidsinvesteringen (iboi, %) | 7,0 | 4,3 | 3,0 | 2,3 |
| Prijs nationale bestedingen (%) | 7,3 | 5,8 | 4,1 | 2,6 |
| Prijs toegevoegde waarde bedrijven (%) | 6,2 | 8,4 | 4,4 | 2,8 |
| Cao-loon marktsector (%) | 3,0 | 6,0 | 6,4 | 4,2 |
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, in miljarden euro's) | 993,8 | 1067,6 | 1127,8 | 1176,6 |
| Kinderen in armoede (%) | 7,1 | 5,8 | 4,7 | 4,6 |
| Bevolking (in duizenden personen) | 17591 | 17811 | 17950 | 18070 |
| Beroepsbevolking (in duizenden personen) | 9898 | 10096 | 10200 | 10260 |
| Bruto modaal inkomen (euro) | 39000 | 41500 | 44500 | 46500 |
| EMU-saldo structureel (EC-methode, % bbp) | -1,3 | -0,5 | -1,6 | -1,9 |
Contactpersonen