Langetermijnverkenning

Historische trendanalyse

Het programma begint met een historische trendanalyse, die een overzicht geeft van de lange termijnontwikkeling van de Nederlandse economie in een handzaam overzicht van kerncijfers, trends en verklarende factoren. Dit vergroot ons begrip over de ontwikkeling van Nederland als rijk land met een hoog welvaartsniveau, maar schetst ook een beeld van toekomstige kansen en bedreigingen en bijbehorende beleidskeuzes. Naast deze trendanalyse vindt ook een terugblik op eerdere langetermijnstudies van het CPB plaats.

Verdienvermogen van de economie

Een centrale vraag die het programma wil beantwoorden, is hoe Nederland zijn geld in de toekomst kan verdienen. Belangrijke toekomsttrends, zoals globalisering, technologische vooruitgang en geopolitieke verschuivingen zijn van invloed op het verdienvermogen van Nederland en kunnen dat zowel versterken als ondergraven. Om dit in kaart te brengen zullen scenario’s ontwikkeld worden, die van elkaar verschillen langs bijvoorbeeld de lijnen van deze toekomsttrends en die verschillende werelden van de toekomst beschrijven, waar de verdienvraag op toegepast kan worden.

Sociale stelsel en ongelijkheid

Een tweede grote vraag die het programma wil adresseren is hoe Nederland zijn geld in de toekomst kan verdelen en hoe maatschappelijke ongelijkheden zich zullen ontwikkelen. Deze analyse sluit aan op de scenario’s die voor het verdienvermogen van de economie zijn ontwikkeld, waarbij andere belangrijke toekomsttrends, zoals individualisering, vergrijzing, digitalisering en migratie daarbovenop van belang zijn voor de ontwikkeling van het Nederlandse sociale stelsel. Economische aspecten zoals financiële houdbaarheid, effectiviteit en herverdeling zullen daarbij centraal staan.

Verankering langetermijnperspectief

Doel van het programma is niet alleen het maken van de genoemde langetermijnverkenningen, maar ook om te borgen dat bij het CPB in reguliere producten zoals ramingen en analyses het langetermijnperspectief een plaats heeft, zowel historisch als toekomstgericht.