9 april 2025

Nederlandse bedrijven in internationale productieketens

Positie bedrijf in productieketen niet bepalend voor productiviteit

Persbericht

Er bestaat geen duidelijke relatie tussen de positie van een bedrijf in de productieketen en diens productiviteit. Wel worden bedrijven productiever naarmate ze meer activiteiten in het buitenland gaan doen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Lees het hele persbericht

Bedrijven hebben verschillende posities in internationale productieketens, van het verwerken van grondstoffen tot het verkopen van een consumentenproduct. Het CBS en het CPB onderzochten de samenhang tussen positie in ketens en de productiviteit en winstgevendheid van Nederlandse bedrijven. Dit onderzoek is nodig om inzicht te krijgen in hoe internationalisering bedrijven kan helpen hun prestaties te verbeteren en welke beleidsmaatregelen dit proces effectief kunnen ondersteunen.

Productief overal in de keten

De positie van een bedrijf in een internationale productieketen is niet van invloed op de prestaties van dat bedrijf. Bedrijven aan het begin van de keten, zoals in de basisindustrie, produceren meer per gewerkt uur. Maar hiervoor hebben ze ook meer kapitaalgoederen nodig, waardoor ze in totaal niet productiever zijn. Hetzelfde geldt voor de mate van winstgevendheid: ook hier speelt positie in de keten niet een duidelijke rol. Nederlandse bedrijven kunnen overal in de keten productief zijn.

Buitenlandse investeringen

Bedrijven worden doorgaans productiever naarmate ze investeringen in het buitenland gaan doen. Dit geldt vooral wanneer deze investeringen ertoe leiden dat bedrijven nieuwe afzetmarkten betreden (in plaats van bijvoorbeeld delen van het productieproces te verplaatsen). Het effect varieert echter per sector en is vooral voordelig voor bedrijven met oorspronkelijk een lagere productiviteit, en voor investeringen buiten de EU. Dit effect ontstaat mogelijk door toegang tot nieuwe technologieën en kennis.

Breed in plaats van specifiek beleid

Het onderzoek biedt een aantal inzichten voor beleid gericht op het versterken van de internationale betrokkenheid van Nederlandse bedrijven. Overheidssteun op basis van specifieke posities in productieketens vindt geen ondersteuning. Maatregelen kunnen beter gericht zijn op breed beleid, zoals het behouden van toegang tot open markten en het bevorderen van innovatie en aanpassingsvermogen.

Copyright foto: ANP