Startnotitie Keuzes in Kaart 2025-2028
CPB start elfde doorrekening verkiezingsprogramma’s
Keuzes in Kaart is de naam van de publicatie waarin de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s wordt gepresenteerd. KiK staat in een langjarige traditie, die ook internationaal navolging heeft gekregen. De budgettaire en economische gevolgen van de beleidskeuzes vormen een belangrijk, maar zeker niet het enige element in de brede welvaartsafweging die bij verkiezingen voorligt.
De doorrekening is geen stemwijzer, maar een hulpmiddel om de economische gevolgen van beleidskeuzes van politieke partijen consistent, in onderlinge samenhang en in vergelijking tot anderen te overzien en te presenteren.
Wijzigingen
Deze editie van KiK komt eerder dan verwacht. De beperkte voorbereidingstijd, zowel bij politieke partijen als bij het CPB, zorgt voor meer druk op een toch al intensief proces. Om het werkbaar te houden en de kwaliteit te bewaken, kiest het CPB ervoor de analyse op enkele punten te versimpelen, waaronder het weglaten van de langetermijnindicatoren.
Een toevoeging ten opzichte van de vorige KiK betreft de opname van de armoede-indicator die het CPB sinds zomer 2022 standaard meeneemt in de economische ramingen.
Deelname
Deelname aan Keuzes in Kaart is vrijwillig. Partijen bepalen zelf of ze wel of niet meedoen. Tot aan de dag van publicatie doet het CPB geen uitspraken over welke partijen wel of niet hun verkiezingsprogramma laten doorrekenen.
Contactpersonen
Downloads
Deze set van beleidsvarianten bevat impulsen op de belangrijkste onderdelen van de inkomsten- en uitgavenkant van de overheidsbegroting. Alle impulsen verbeteren het EMU-saldo, het verschil tussen de totale inkomsten en uitgaven van de overheid. Daarnaast is een verhoging van het minimumloon doorgerekend.
Het uiteindelijke effect van een impuls wijkt af van de gegeven impuls vanwege doorwerkingseffecten. Dit is het duidelijkst zichtbaar bij effecten op het EMU-saldo. Doorwerkingseffecten zijn de veranderingen van het EMU-saldo die het gevolg zijn van de macro-economische doorwerking van een maatregel. Bij een doorwerkingseffect kan er sprake zijn van een verbetering of een verslechtering van het uiteindelijke EMU-saldo ten opzichte van het initiële EMU-saldo. Wanneer bijvoorbeeld de belastingen worden verhoogd, leidt dit tot een lagere economische groei en hogere werkloosheid. Hierdoor nemen de belastinginkomsten af en de uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen toe. De initiële verbetering van het EMU-saldo wordt minder.