Samenvatting CEP 2020, raming 2020, 2021, MLT
Impact coronavirus COVID-19 op economie zeer onzeker, onderliggend gestage groei
Pieter Hasekamp, directeur CPB: “Het is duidelijk dat het coronavirus nu al een negatief effect heeft op de economie. Als de verspreiding van het virus niet snel tot staan wordt gebracht, zal dit de economische groei verder negatief beïnvloeden.”
Uitgaand van een beperkt effect van de verspreiding van het coronavirus groeit de Nederlandse economie in 2020 en 2021 gestaag door, met 1,4% in 2020 en 1,6% in 2021. Dat is een gematigde groei, maar gegeven de uitzonderlijk lage groei van de wereldhandel en de magere groei in de ons omringende landen is het relatief goed. De werkloosheid ligt op een historisch laag niveau en blijft voorlopig laag. De krappe arbeidsmarkt veroorzaakt een hogere loonstijging. Gecombineerd met lastenverlichting leidt dit tot een toename van de koopkracht van 2,1% in 2020 en 1,3% in 2021. Het begrotingsoverschot daalt naar 0,1%.
In de beschouwing bij de raming vraagt het CPB aandacht voor het feit dat kinderen van ouders met een laag inkomen een aanzienlijk lagere kans hebben om zelf een hoog inkomen te verwerven, dan kinderen van rijke ouders. Het ideaal van gelijke kansen voor kinderen wordt breed gedeeld, maar ook in Nederland maakt het uit in welk gezin je geboren wordt. Beleid gericht op het vergroten van kansen, zoals investeren in voorschoolse educatie, kan helpen. Dat is niet alleen goed voor die kinderen, maar ook voor de economie.
| Kerncijfers voor de Nederlandse economie | 2019 | 2020 | 2021 |
| Bbp-groei blijft gematigd | 1,7 | 1,4 | 1,6 |
| Werkloosheid historisch laag | 3,4 | 3,2 | 3,4 |
| Inflatie omlaag in 2020 | 2,7 | 1,6 | 1,6 |
| Hogere cao-loonstijging | 2,4 | 2,9 | 2,8 |
| Koopkrachtstijging, mede door lastenverlichting | 1,0 | 2,1 | 1,3 |
| Overschot overheid blijft nipt positief | 1,7 | 1,1 | 0,1 |
Er zijn naast het coronavirus ook andere risico’s bij de raming. De handelspolitiek van de VS blijft onvoorspelbaar. Verder is een onordelijke Brexit afgewend, maar is er nieuwe onzekerheid of de handelsrelatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk tijdig vorm krijgt. In eigen land blijft de invloed van de stikstof- en pfas-problematiek onzeker. De groei kan hoger uitvallen indien de lonen harder stijgen dan in deze raming is voorzien.
Ook op de middellange termijn blijft de groei rond 1,5%. Dat is flink hoger dan in de middellange termijnverkenning van het CPB in november werd gerapporteerd. De bijstelling komt vrijwel volledig door de hogere bevolkingsprognose van het CBS. De overheidsfinanciën verbeteren in de komende kabinetsperiode door de hogere economische groei, wat leidt tot een kleiner houdbaarheidstekort van 0,8%.
Downloads
Data van de opgenomen figuren Vragen en antwoorden:
Waarom brengt het CPB een raming uit als de vooruitzichten zo onzeker zijn?
Het CPB brengt altijd rond deze tijd een raming uit, ook omdat de raming een rol speelt in het begrotingsproces. Daarbij is het goed te bedenken dat een raming altijd onzekerheid kent, en niets meer of minder is dan een inschatting van de economische ontwikkeling op basis van de informatie die bij afsluiting van de raming beschikbaar is. Om de onzekerheid recht te doen, verkennen we in de raming alternatieve scenario’s.
Valt er al iets meer te zeggen over de invloed van de stikstof- en pfas-problematiek?
De bouw ondervindt hinder van de stikstof- en pfas-problematiek. De precieze invloed hiervan is nog moeilijk in te schatten, maar de laatste cijfers over verwachtingen en orderomzet in de bouw lijken te wijzen op een wat groter effect dan eerder gedacht. In deze raming is rekening gehouden met een negatief bbp-effect van 0,2% in 2020 en 0,1% in 2021. Mede door de lagere bouwproductie blijft de woningmarkt krap.
Downloads
Kerngegevenstabel 2018-2021, maart 2020
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Relevant wereldhandelsvolume goederen en diensten (%) | 3,4 | 2,4 | 1,9 | 2,2 |
| Concurrentenprijs (goederen en diensten, exclusief grond- en brandstoffen (%) | -0,6 | 2,1 | 1,2 | 1,2 |
| Olieprijs (dollars per vat) | 70,9 | 64,3 | 62,4 | 58,4 |
| Eurokoers (dollar per euro) | 1,18 | 1,12 | 1,11 | 1,11 |
| Lange rente Nederland (niveau in %) | 0,6 | -0,1 | 0,0 | 0,1 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, economische groei, %) | 2,6 | 1,7 | 1,4 | 1,6 |
| Consumptie huishoudens (%) | 2,3 | 1,4 | 1,9 | 1,9 |
| Consumptie overheid (%) | 1,6 | 1,2 | 2,5 | 2,6 |
| Investeringen (inclusief voorraden, %) | 2,2 | 4,6 | 0,4 | 1,5 |
| Uitvoer van goederen en diensten (%) | 3,7 | 2,6 | 2,7 | 2,8 |
| Invoer van goederen en diensten (%) | 3,3 | 3,2 | 3,3 | 3,4 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Prijs bruto binnenlands product (%) | 2,2 | 3,0 | 1,8 | 1,8 |
| Uitvoerprijs goederen en diensten (exlusief energie, %) | 1,0 | 0,8 | 1,0 | 1,2 |
| Prijs goedereninvoer (%) | 2,7 | -1,2 | 0,3 | 0,3 |
| Inflatie (geharmoniseerde consumentenprijsindex, hicp, %) | 1,6 | 2,7 | 1,6 | 1,6 |
| Loonvoet bedrijven (per uur, %) | 1,8 | 3,0 | 3,2 | 3,4 |
| Cao-loon bedrijven (%) | 2,0 | 2,4 | 2,9 | 2,8 |
| Koopkracht, statisch, mediaan alle huishoudens (%) | 0,1 | 1,0 | 2,1 | 1,3 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Beroepsbevolking (%) | 1,2 | 1,6 | 1,1 | 0,9 |
| Werkzame beroepsbevolking (%) | 2,3 | 2,0 | 1,3 | 0,8 |
| Werkloze beroepsbevolking (niveau in duizenden personen) | 350 | 314 | 305 | 320 |
| Werkloze beroepsbevolking (niveau in % beroepsbevolking) | 3,8 | 3,4 | 3,2 | 3,4 |
| Werkgelegenheid (in uren, %) | 2,2 | 1,7 | 1,1 | 0,9 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Arbeidsinkomensquote bedrijven (niveau in %) (a) | 73,1 | 73,9 | 75,1 | 75,9 |
| Arbeidsproductiviteit bedrijven (per uur, %) | 0,6 | 0,1 | 0,4 | 0,9 |
| Individuele spaarquote (niveau in % beschikbaar inkomen) | 2,8 | 2,8 | 3,6 | 4,0 |
| Saldo lopende rekening (niveau in % bbp) | 11,2 | 9,6 | 9,7 | 9,1 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| EMU-saldo (% bbp) | 1,5 | 1,7 | 1,1 | 0,1 |
| EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp) | 52,4 | 48,8 | 46,3 | 45,2 |
| Collectieve lasten (% bbp) | 38,7 | 39,4 | 39,0 | 38,6 |
| Bruto collectieve uitgaven (% bbp) | 42,5 | 42,1 | 42,4 | 42,9 |
Aanvullende kerngegevens 2018-2021
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Bruto investeringen bedrijvensector (exclusief woningen, %) | 3,1 | 7,7 | 2,1 | 2,2 |
| Investeringen bedrijven in woningen (%) | 7,0 | 1,5 | -2,0 | -0,5 |
| Uitvoer van binnenslands geproduceerde goederen (exclusief energie, %) | 3,1 | -2,2 | 2,2 | 2,4 |
| Wederuitvoer goederen (exclusief energie, %) | 5,1 | 6,0 | 4,0 | 4,2 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Nationale consumenten prijsindex (cpi, %) | 1,7 | 2,6 | 1,7 | 1,7 |
| Afgeleide nationale consumentenprijsindex (cpi, %) | 1,4 | 1,6 | 1,7 | 1,7 |
| Loonvoet sector overheid (%) | 2,6 | 4,4 | 3,0 | 3,1 |
| Prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers (%) | 2,6 | 4,5 | 2,6 | 2,8 |
| Prijs materiële overheidsconsumptie (imoc, %) (a) | 2,2 | 1,3 | 1,8 | 1,7 |
| Prijs intermediair verbruik (%) | 2,7 | 2,3 | 3,0 | 1,9 |
| Prijs bruto overheidsinvesteringen (iboi, %) | 2,1 | 1,7 | 1,7 | 1,6 |
| Prijs nationale bestedingen (%) | 2,4 | 2,8 | 1,9 | 1,9 |
| Prijs toegevoegde waarde bedrijven (%) | 1,8 | 2,4 | 1,5 | 1,4 |
| Cao-loon marktsector (%) | 2,0 | 2,3 | 3,0 | 2,7 |
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, in miljarden euro's) | 774,0 | 810,5 | 836,6 | 865,8 |
| Bevolking (in duizenden personen) | 17181 | 17287 | 17415 | 17550 |
| Beroepsbevolking (in duizenden personen) | 9125 | 9267 | 9370 | 9460 |
| Werkloze beroepsbevolking nationale definitie (in duizenden personen) | 386 | 349 | 335 | 355 |
| Werkloze beroepsbevolking nationale definitie (in % beroepsbevolking) | 4,8 | 4,3 | 4,1 | 4,2 |
| Bruto modaal inkomen (euro) | 34500 | 35500 | 36500 | 37500 |
| EMU-saldo structureel (EC-methode, % bbp) | 0,8 | 1,0 | 0,8 | -0,1 |
(a) Onlangs heeft er een review plaatsgevonden van de berekening van de IMOC, waarop het CBS, in overleg met andere betrokkenen, de berekening van de IMOC op een aantal punten conceptueel heeft gewijzigd. Deze wijzingen zijn doorgevoerd in de hier gepubliceerde IMOC. Op de website van het CBS staat meer informatie over de IMOC-aanpassing.
Contactpersonen
Contactpersonen