NEMO: Nederlands Energie Vraag MOdel; een top-down model gebaseerd op bottom-up information
Het gebruikt een ‘putty-semiputty’ vintage productiestructuur, waarin nieuwe investeringen, aanpassingen aan bestaande kapitaalgoederen (retrofit) en ‘good-housekeeping’ worden onderscheiden. De prijselasticiteiten zijn op de lange termijn relatief groot en op de korte termijn klein.
De meeste voorspellingen voor het energieverbruik zijn ofwel gebaseerd op econometrische modellen dan wel gebaseerd op ‘bottom-up’ informatie, dwz gedisaggregeerde lijsten van technische mogelijkheden voor kosten- en energiebesparingen. Kenmerkend is dat men door gebruik te maken van ‘bottum-up’ informatie meer energie-efficiënte verbeteringen voorspelt dan met econometrische (‘top-down’) modellen. Wij hebben dit zogenaamde energie-efficiëntie gat overbrugd door ons macro/meso model NEMO op zo’n manier te ontwikkelen dat we voor de meest model parameters bottum-up (micro) data kunnen gebruiken.
Volgens onze zienswijze, weergegeven in NEMO, ontstaat het energie-efficiëntie gat door twee oorzaken. De eerste oorzaak is dat bedrijven en huishoudens een tamelijk hoge besparing van wel 15% inschatten bij de beoordeling van de energie-efficiënte verbeteringen. De tweede oorzaak is dat onze bottum-up data (‘ICARUS’) geen rekening houdt (wat NEMO wel doet) met het feit dat voor de meeste economische sectoren de toepassing van nieuwe energie-efficiënte technologie in kapitaalgoederen slechts langzaam plaats vindt.
Parameter schattingen voor 19 sectoren duiden op een lange termijn technologische energie-efficiëntie verbetering voor Nederlands totale energieverbruik van 0,8% per jaar. De lange termijn prijselasticiteit wordt geschat op 0,29. Deze waarden zijn te vergelijken met andere studies die gebaseerd zijn op tijdreeksen. Simulatie van de effecten van schokken in de olieprijzen in de jaren zeventig en de daarop volgende neergang van de olieprijzen laten zien dat NEMO’s prijselasticiteiten consistent zijn met historische data. Echter, de huidige snelheid waarmee nieuwe technologieën beschikbaar komen (zoals weergegeven in NEMO), blijkt trager te zijn dan in de zeventiger en tachtiger jaren. Dit suggereert dat het waarschijnlijk niet juist is historische trends te extrapoleren naar de toekomst.
We hebben NEMO gebruikt om voorspellingen te doen voor energie-efficiëntie verbeteringen in lange termijn scenario’s die zijn ontwikkeld door het CPB in 1997. Beleidssimulaties laten zien dat NEMO uitermate geschikt is om effecten te voorspellen van energiebelastingen op energiegebruik. Het kan ook worden gebruikt om ander beleid te beoordelen; in sommige gevallen zijn hiervoor extra aannames nodig. Desalniettemin, NEMO heeft de mogelijkheid om op systematische manier divers soorten beleid te analyseren.
Dit is een Engelstalige publicatie.