Kenmerken van wederuitvoerbedrijven

Dit CPB Achtergronddocument is in samenwerking met het CBS samengesteld en gepubliceerd. Lees ook het CBS webmagazine.

Wederuitvoer vormt ongeveer de helft van de totale Nederlandse uitvoer, maar voegt per euro uitvoer acht keer minder toe aan onze economie dan de uitvoer van Nederlandse producten. Daarom is het maken van een onderscheid tussen wederuitvoer en uitvoer van eigen makelij van groot belang. Daarnaast heeft wederuitvoer sinds de jaren negentig een zeer sterke groei doorgemaakt, een groei die veel hoger ligt dan de groei van de uitvoer van Nederlands product.

In eerdere onderzoeken naar de wederuitvoer is de rol van de bedrijven die wederuitvoeren niet belicht. Dit paper vult die lacune. Dat gebeurt door de beschrijving van kenmerken van vijf groepen van exporterende bedrijven met 10 of meer werkzame personen, ingedeeld naar de mate van betrokkenheid bij de wederuitvoer: van bedrijven met minder dan 5 procent wederuitvoer (verder in dit artikel “pure uitvoerbedrijven” genoemd), oplopend tot bedrijven met meer dan 95 procent wederuitvoer (“pure wederuitvoerbedrijven”).

Pure wederuitvoerbedrijven zijn bovengemiddeld vertegenwoordigd in het kleinbedrijf en benedengemiddeld vertegenwoordigd in het grootbedrijf. Er zijn immers alleen werknemers nodig voor de handel en niet voor de productie. Een dergelijk bedrijf is dan ook vaak een groothandel. Daarnaast is het vaak in buitenlandse handen. Bedrijven met veel wederuitvoer exporteren een veel uitgebreider pakket producten naar de EU dan daarbuiten. De Nederlandse wederuitvoer is namelijk sterk gericht op de EU. Niet-EU-landen betrekken typische wederuitvoerproducten zoals computers en machines elders, bijvoorbeeld in eigen land of regio. Het pure wederuitvoerbedrijf verschilt qua economische prestatie sterk van de gemiddelde exporteur. De omzet, toegevoegde waarde per werknemer, aandeel van handelsactiviteiten in de omzet, invoer en uitvoer zijn allemaal duidelijk hoger.

De doorsnee uitvoerder is vaker een industrieel bedrijf. Ook is het vaker in buitenlandse handen dan het doorsnee bedrijf in Nederland. Algemeen geldt dat bedrijven naar meer landen binnen de EU dan buiten de EU exporteren, behalve als het grote bedrijven zijn. Grote bedrijven hebben evenveel handelspartners binnen als buiten de EU; kennelijk kunnen zij makkelijker over de grensoverschrijdende barrières heenstappen.