9 september 2016

De macro-economische gevolgen van een toename van onzekerheid: Continentaal Europa versus de Angelsaksische wereld

Voor het voorspellen van economische ontwikkelingen is het belangrijk om te weten hoe de economie reageert op grote gebeurtenissen zoals het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, de Griekse schuldencrisis, de recente terroristische aanslagen in Europa en de Brexit. Naast mogelijke directe effecten neemt bij dit soort schokken de onzekerheid over de economie toe met als gevolg dat bedrijven hun investeringen uitstellen. Dit paper kwantificeert de economische gevolgen van de toegenomen onzekerheid.

Voor verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Nederland en een aantal kleine open economieën, hebben wij de effecten van een toename van onzekerheid in kaart gebracht. Onze empirische resultaten laten zien dat de negatieve gevolgen van een toename van onzekerheid groter zijn in continentaal Europa dan in de Angelsaksische wereld. Een mogelijke verklaring voor deze tweedeling is dat arbeids- en kapitaalmarkten over het algemeen flexibeler zijn in de Angelsaksische wereld dan in continentaal Europa, waardoor bedrijven in continentaal Europa meer moeite hebben om te opereren in tijden van onzekerheid. Deze verklaring is consistent met de theoretische analyse van Bloom (2009) en ook met de resultaten van Bartelsman, Gautier en de Wind (2016).

De empirische resultaten uit dit paper kunnen worden gebruikt voor het maken van scenario's, zie bijvoorbeeld Veenendaal, Grabska, Lanser, Ligthart en de Wind (2014) voor een CPB-scenario over het conflict tussen Rusland en de Oekraïne. Bovendien zal de komende MEV-raming een scenarioanalyse bevatten over de korte termijn na de Brexit en die analyse is gedeeltelijk gebaseerd op de in dit paper gekwantificeerde onzekerheidseffecten.