Stad en land

Dat stelt prof.dr. Coen Teulings, directeur van het CPB, in de Vastgoedlezing 2010, een jaarlijks evenement georganiseerd door de Amsterdam School of Real Estate (ASRE). In zijn lezing put Teulings uit het boek Stad en Land dat vandaag wordt gepubliceerd door het CPB en Atlas voor Gemeenten. Het is geschreven door Teulings, Henri de Groot (Vrije Universiteit), Gerard Marlet (Atlas voor Gemeenten) en Wouter Vermeulen (CPB).

De prijs van grond blijkt in het centrum van Amsterdam 200 keer hoger dan op het platteland van Oost-Groningen. Dit prijsverschil is tussen 1985 en 2007 meer dan verdubbeld. In de stad liggen de lonen tot 10% hoger dan op het platteland. Het totale economische voordeel van het samenwonen en samenwerken in steden loopt op tot 340 miljard.

Uit Stad en Land blijkt dat een klein aantal factoren verklaart waarom de grond in de stad veel duurder is dan op het platteland. Het gaat om productiefactoren als de bereikbaarheid van werk (50%) en consumptieve voorzieningen zoals podiumkunsten, winkels, een historische binnenstad en horeca (bij elkaar ook 50%).

De Groot, Marlet, Teulings en Vermeulen bevelen aan dat de financiering van lagere overheden een grondslag krijgt in grondprijsverschillen, omdat deze een weergave zijn van het gebruikersvoordeel van lokale publieke voorzieningen: ‘wie geniet, betaalt’. Mensen zijn bereid om extra te betalen voor de nabijheid van voorzieningen. Dat komt tot uiting in hogere huizenprijzen en kleinere percelen in de buurt van die voorzieningen. Dat is efficiënt. Optimaal lokaal beleid zou betekenen dat vaste kosten voor publieke voorzieningen zoals theaters en treinstations uit de grondwaarde worden gefinancierd en de variabele kosten uit entreegelden.

De onderzoekers benadrukken dat in het Nederlandse ruimtelijke-ordeningsbeleid ten onrechte de nadruk wordt gelegd op de spreiding van voorzieningen. Dat staat op gespannen voet met de voordelen van concentratie en specialisatie in het voorzieningenaanbod.

Noot voor de redactie

De Bijzondere Publicatie 89 Stad en Land is te downloaden via deze website. U kunt eventueel een gedrukt exemplaar bestellen bij de bibliotheek van het CPB. Op de CPB-website vindt u ook aanvullende informatie en achtergrondmateriaal bij deze studie.

De Amsterdam School of Real Estate (ASRE) is het kennisinstituut voor vastgoedkunde. Het instituut zoekt voor de jaarlijkse Vastgoedlezing professionals met een verschillende achtergrond om hun visie te geven op de maatschappelijke betekenis van een vastgoedvraagstuk. De Vastgoedlezing is het podium waar wetenschap, vastgoedsector en overheid elkaar treffen met als doel de discussie over een voor Nederland belangrijk thema voor de gebouwde omgeving verder te brengen.

Voor meer informatie over de vastgoedlezing, zie: www.vastgoedlezing.nl.