Evaluatie programma’s Beatrixziekenhuis en Bernhoven
Nieuwe manier van werken ziekenhuizen leidt tot doelmatiger zorg zonder kwaliteitsverlies
De twee ziekenhuizen hadden ieder hun eigen strategie die paste bij hun situatie. In Bernhoven zijn bijvoorbeeld alle medisch specialisten in loondienst gegaan en in het Beatrixziekenhuis is een ander verdeelmodel voor financiering van medisch specialisten ingevoerd. In Bernhoven is daarnaast een organisatieverandering doorgevoerd waarbij het ziekenhuis is ingericht naar vier typen zorgverlening: acute zorg, diagnose en indicatiestelling, interventie-zorgstraten en chronische zorg.
De veranderingen in beide ziekenhuizen zijn mogelijk gemaakt door vijfjarige aanneemsommen met de belangrijkste zorgverzekeraars (VGZ en CZ) uit de regio. Dit zorgde voor financiële stabiliteit en een verlaging van de prikkel om zo veel mogelijk patiënten te behandelen, en gaf de ziekenhuizen ruimte om grote organisatorische veranderingen door te voeren. Belangrijk voor het resultaat was het opstarten van ruim vijftig initiatieven vanaf de werkvloer om de kwaliteit te verbeteren, evenals goede samenwerking met huisartsen en zorgverzekeraars en het wegnemen van ongewenste prikkels om te behandelen bij medisch specialisten.
Drie jaar na invoering is het behandelvolume (de waarde van de DBC-behandelingen) in Bernhoven met 13% gedaald en bij het Beatrixziekenhuis met 7%, in vergelijking met andere ziekenhuizen. Deze afname kwam tot stand door zowel minder als minder intensief te behandelen. Zo heeft in beide ziekenhuizen een sterkere verplaatsing van klinische zorg naar dagbehandeling plaatsgevonden en is meer zorg door de huisarts in de regio gedaan dan bij vergelijkbare ziekenhuizen.
Er zijn nauwelijks aanwijzingen voor negatieve effecten. Het onderzoek laat zien dat er geen verschuiving van patiënten naar andere ziekenhuizen in de regio heeft plaatsgevonden. De kwaliteit van zorg in beide ziekenhuizen is volgens het onderzoek gemiddeld genomen niet veranderd.
Een meer doelmatige zorg is een eerste belangrijke stap naar lagere zorguitgaven. Het biedt immers ruimte voor ziekenhuizen om (op termijn) de uitgaven aan zorg te verminderen en voor zorgverzekeraars om de zorgpremies voor verzekerden te verlagen. Een evaluatie over een langere periode is echter nodig om vast te stellen of de veranderprogramma’s tot blijvende financiële besparingen zullen leiden.
Voor meer informatie:
CPB: Suzanne van Gils 06-21560776, Rudy Douven, 06-15589095
IQ Healthcare (Radboudumc): Dennis Verschuren, 06-34942522
NZA: Erik Bloem 06-46972751
Externe auteurs:
- IQ healthcare: Simone van Dulmen, Niek Stadhouders, Erik Wackers, Patrick Jeurissen
- NZa: Gustaaf Wijnker, Misja Mikkers
Lees ook het rapport van IQ healthcare 'Op weg naar hoge kwaliteit en lage kosten in de medisch specialistische zorg'.
Downloads
Engelse vertaling
Het doel van dit kwantitatieve onderzoek is een casestudie van Beatrixziekenhuis en Bernhoven waarbij we de effecten van de programma’s onderzoeken op ziekenhuisniveau en in hun adherentiegebieden. Beide ziekenhuizen hebben meer dan vijftig verschillende initiatieven ondernomen die niet alleen effect kunnen hebben op hun eigen productie, dus binnen het ziekenhuis, maar ook op de productie van zorgaanbieders buiten het ziekenhuis.
Downloads
De veranderingen raken veel verschillende typen zorgverleners. Om de effecten van de veranderingen goed in kaart te kunnen brengen vergelijken we beide ziekenhuizen met een groep vergelijkbare ziekenhuizen. In deze casestudie analyseren we of de veranderprogramma’s een effect hebben gehad op volumeontwikkelingen op ziekenhuis- en op adherentiegebiedniveau.
Het CPB en de NZa hebben deze ontwikkelingen geanalyseerd met behulp van data die beschikbaar is gesteld door de NZa. De privacy eisen voor het gebruik van de data zijn hierbij gewaarborgd. Zowel Beatrixziekenhuis als Bernhoven hebben vooraf toestemming gegeven om hun data te laten analyseren en publiceren. De data van alle andere ziekenhuizen is anoniem, i.e. van deze ziekenhuizen is geen data op ziekenhuis- of op adherentiegebiedniveau geanalyseerd of gepubliceerd. Wel is de data van andere ziekenhuizen gebruikt om gemiddelden of medianen van groepen ziekenhuizen uit te rekenen. Deze data is echter niet te herleiden naar resultaten van individuele ziekenhuizen. In dit document beschrijven we de data, methoden, resultaten en beperkingen van het onderzoek. Voor de vergelijking is data gebruikt vanaf 2009 tot en met 2017.
Auteurs
