15 april 2015

Een nuancering van de OESO-bevindingen over de prestaties van Nederlandse steden

In de ‘OECD Territorial Reviews: Netherlands 2014’ constateert de OESO onder andere dat de productiviteit en de productiviteitsgroei in de Nederlandse steden achterblijven ten opzichte van steden in andere OESO-landen. Deze conclusie was voor de ministeries van BZK, EZ en I&M aanleiding om het CPB te vragen dit nader te onderzoeken.

De bevindingen van de OESO zijn als volgt kort samen te vatten:

Het productiviteitsverschil tussen stedelijke en halfstedelijke provincies is in Nederland relatief laag ten opzichte van andere OESO-landen. Dit lage productiviteitsverschil weerspiegelt de relatief beperkte omvang van agglomeratie-effecten in Nederland.
Het productiviteitsverschil tussen metropolen en ‘de rest van het land’ is in Nederland relatief laag ten opzichte van andere OESO-landen. Wederom weerspiegelt dit de relatief beperkte omvang van agglomeratie-effecten in Nederland.
De Nederlandse metropolen scoren qua productiviteitsgroei gedurende de periode 2000-2010 beneden het OESO-gemiddelde.

In deze CPB Notitie geven we een nuancering van en een alternatief perspectief op de OESO-bevindingen door rekening te houden met specifiek Nederlandse factoren.

De korte samenvatting van onze bevindingen is dat de Nederlandse steden qua productiviteitsniveau en -groei niet bijzonder slecht scoren wanneer rekening wordt gehouden met specifiek Nederlandse factoren. Daarbij gaat het met name om de volgende aspecten:

De provincie Groningen vertekent het beeld vanwege de aardgaswinning.
Het achterland in Nederland is beter gevuld met productieve activiteiten dan in andere landen.
De lage groei van het bbp per capita is gerelateerd aan het hoge niveau in de uitgangssituatie. Dit staat bekend als het catch-up effect. Als we hiervoor corrigeren, dan scoort Nederland gemiddeld, maar niet top.

Of er ruimte voor verbetering is en waar die eventueel gezocht moet worden, vergt nader onderzoek.