Leefbaarheidseffecten van integrale infrastructuurprojecten: inzichten uit onderzoek

Het CPB heeft een onderzoekreeks uitgevoerd om kennis te ontwikkelen over leefbaarheidseffecten van integrale infrastructuurprojecten. Bij de onderzoeken worden  de leefbaarheidseffecten gemeten door de extra waardestijgingen van omliggende huizen te onderzoeken voor een aantal concrete projecten. Leefbaarheidseffecten bestaan uit een betere luchtkwaliteit, minder geluidsoverlast en minder goed meetbare effecten zoals sociale cohesie en kwaliteit van de publieke ruimte. Het blijkt dat integrale ondertunnelingsprojecten, zoals in Maastricht en Delft,  tot aanzienlijke leefbaarheidseffecten leiden, die deels  voor een waardestijging van huizen zorgen.

Het CPB komt op grond van de overzichtsstudie tot een aantal denkrichtingen voor beleid: 

• Verstrek meer informatie over de gezondheidseffecten van geluidsoverlast en luchtvervuiling in de leefomgeving. 
• Laat vastgoedeigenaren financieel bijdragen aan integrale infrastructuurprojecten om de lusten en lasten van investeringen in integrale infrastructuurprojecten beter te verdelen.
• Neem de extra waardestijgingen van huizen bij ondertunnelingen mee in maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s).

In de afgelopen twintig jaar zijn steeds meer integrale infrastructuurprojecten uitgevoerd met als doel om niet alleen de bereikbaarheid te verbeteren, maar ook de leefbaarheid. De verbetering van de leefbaarheid speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bij ondertunnelingen van wegen of bij de herontwikkeling van stationsgebieden. Op dit moment ontbreekt het aan informatie over de waardering van leefbaarheidseffecten bij dit type projecten, waardoor deze effecten niet goed worden meegenomen in maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s). Om deze reden heeft het CPB een aantal onderzoeken uitgevoerd om kennis te ontwikkelen over leefbaarheidseffecten bij integrale infrastructuurprojecten in Nederland.