Vastgoedmarkt, leegstand en transformaties in Nederlandse winkelgebieden

We laten zien dat de meeste winkelgebieden een duidelijk centrum hebben waar de winkelhuren het hoogst zijn. Met elke 100 meter afstand tot dit centrum dalen de huren met ongeveer 15%. De randen van de winkelgebieden zijn het meest kwetsbaar voor de leegstand: leegstand is daar bijna twee keer zo hoog als in het centrum. Door de relatief lage huren kunnen de randen echter aantrekkelijk zijn voor andere functies dan detailhandel; dit creëert ruimte voor transformaties.

Een daling van de consumentenvraag zoals de grote recessie leidt in ons model tot de leegstand aan de rand en tot transformaties van winkelpanden naar andere functies. Met behulp van een enquête onder 26 grote en middelgrote gemeenten vinden we empirische steun voor deze voorspelling. Ruim 2% van het vastgoed dat in 2010 winkel was, is tussen 2010 en 2016 omgezet naar een andere functie, vooral aan de rand van de winkelgebieden.

In een vervolgonderzoek kan dit model worden toegepast om de transformatiepotentieel in specifieke winkelgebieden te berekenen. In gebieden met een hoge vraag naar de grond kan de markt transformaties naar verwachting oppakken. In gebieden met een dalende vraag naar de grond gebeuren transformaties niet vanzelf en kan overheidssteun nodig zijn om structurele winkelleegstand op te lossen.