Prijsstijgingen in de horeca, een actueel beeld

Dit concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in de vandaag verschenen notitie Prijsstijgingen in de horeca, een actueel beeld. Op verzoek van de Minister van Financiën heeft het CPB onderzocht wat de verslechterde economische omstandigheden en de negatieve aandacht in de media voor gevolgen hebben gehad voor de horecaprijzen en de winstgevendheid.

De prijzen in de horeca zijn volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in de eerste twee maanden van 2003 met gemiddeld 3,2% gestegen ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar. Dat is beduidend lager dan de gemiddelde prijsstijging van 7,2% in de eerste twee maanden van 2002. De vermindering van de prijsstijging is het sterkst bij café's en kantines. De verminderde prijsstijging 2003 is opvallend, omdat in de voorgaande twee jaar de sterkste toename van de prijzen steeds plaats vond in januari. De meeste horeca-ondernemers geven er namelijk de voorkeur aan om de prijzen slechts één maal per jaar te verhogen. Zo voorkomt de ondernemer dat hij menukaarten en prijslijsten steeds weer moet aanpassen.

De prijsstijging in de horeca ligt nog wel 0,6%-punt boven de gemiddelde inflatie in Nederland, die in de eerste twee maanden van 2003 2,6% bedroeg ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar. Een dergelijk verschil in de mate van prijsstijging was ook gebruikelijk in de periode 1996 - 2000. Het verschil hangt samen met het arbeidsintensieve karakter van de horeca en de beperkte mogelijkheden voor verhoging van de arbeidsproductiviteit. De afgelopen twee jaar was het verschil tussen de prijsstijgingen in de horeca en de gemiddelde inflatie beduidend groter. Door de relatief sterke prijsstijgingen heeft de winstgevendheid in de horeca zich in die jaren gunstiger ontwikkeld dan in andere delen van de marktsector. In 2002 is de kapitaalinkomensquote, de indicator voor de winstgevendheid, volgens schattingen verder verbeterd van 29,3% in 2001 naar 31,5% in 2002.

Volgens voorlopige cijfers van het CBS is het aantal verkochte producten en diensten van de horeca aan consumenten, zoals biertjes en hotelovernachtingen, in 2002 met 3,4% gedaald. Mogelijk zijn consumenten, als reactie op de relatief sterke prijsstijgingen in de horeca, hun geld meer aan andere producten en diensten gaan besteden.

De verkoopdaling, waarschijnlijk in combinatie met de aandacht in de media, heeft horeca-ondernemers kennelijk aangezet tot een gematigder prijsbeleid begin 2003. De prijsstijgingen in de horeca zijn, na twee jaar van zeer sterke prijsstijgingen, weer in lijn met hetgeen in de jaren voor 2001 gebruikelijk was.