Plausibiliteitstoets Outcome-berekening ACM over 2014

Net als voorgaande jaren heeft ACM de outcome-berekening zorgvuldig uitgevoerd. Hiermee bedoelen we dat ACM zorgvuldig haar eigen methodiek toepast van rudimentaire vuistregels die voor zover mogelijk zijn onderbouwd vanuit de economische literatuur. ACM probeert daarbij aan te sluiten bij de methodiek zoals geadviseerd in OESO (2014). We zien een aantal verbeterpunten die grotendeels overlappen met die van vorig jaar. Zoals wij ook in 2014 opmerkten, kan adresseren van deze punten tot een significante bijstelling van de uitkomsten van de outcome leiden. Ons eindoordeel luidt dan ook dat ACM de outcome-berekening weliswaar zorgvuldig heeft uitgevoerd, maar dat wij gezien de grote onzekerheden in de berekening vraagtekens hebben bij het eindresultaat.

Onze belangrijkste kritiek luidt als volgt. Ten eerste bevelen we aan de wijze waarop ACM de opbrengsten van regulering berekent, te herzien. Het streven zou één uniforme methodiek moeten zijn, waarbij effecten van regulering en effecten van veranderende marktomstandigheden van elkaar gescheiden worden. ACM zou nog eens goed tegen het licht moeten houden hoe outcome-effecten die samenhangen met veranderende marktomstandigheden, meegenomen dienen te worden. In de presentatie van de outcome zou ACM ook kunnen benadrukken dat outcome van toezicht en reguleringsactiviteit verschillend van aard zijn. Ten tweede zou de ACM nog eens kritisch moeten kijken naar de outcome-berekening bij zaken waarvoor geen empirische literatuur bestaat ter onderbouwing van de effecten. Ten derde vraagt de interpretatie van de outcome-berekening om grote voorzichtigheid. Als men rekening houdt met relevante welvaartseffecten die buiten beschouwing worden gelaten, zoals dynamische efficiëntie, kan ook de orde van grootte van de werkelijke outcome anders, hoger dan wel lager, zijn dan die van de gerapporteerde outcome. Deze disclaimer zou nadrukkelijker naar voren kunnen komen in de communicatie over de berekening.

De voorliggende evaluatie van de outcome-berekening door het CPB is vooral een herhaling van ons werk in voorgaande jaren. Een periodieke toetsing van de gehanteerde methodiek is nuttig, maar gezien de geringe aanpassingen die plaatsvinden ligt een frequentie die samenvalt met de wettelijke cyclus van vijfjarige beleidsevaluaties, meer voor de hand, tenzij er substantiële wijzigingen in de methodiek zijn.