2 april 2013

De waarde van 'too-big-to-fail' garanties

De financiële crisis heeft duidelijk gemaakt dat beleidsmakers bereid zijn sommige banken te redden om faillissement te voorkomen, omdat een faillissement onacceptabele schade zou veroorzaken. Dergelijke banken staan bekend als too-big-to-fail (TBTF). De garanties van de overheid leiden tot lagere financieringskosten voor TBTF-banken.

Investeerders vragen immers een lagere rentevergoeding, omdat ze indirect beschermd worden door de overheid. Dit zorgt voor een verstoring van het level playing field tussen TBTF-banken en banken die niet belangrijk of groot genoeg geacht worden om gered te worden door de overheid en daardoor niet profiteren van een reductie van de financieringskosten.

Dit onderzoek meet het jaarlijkse financieringsvoordeel van 151 grote Europese banken over de periode januari 2008 tot en met juni 2012 aan de hand van kredietbeoordelingen van Moody’s inclusief en exclusief externe steun. We vinden dat het financieringsvoordeel voor de 151 banken in onze steekproef gemiddeld ongeveer 55 miljard euro per jaar bedraagt. Het financieringsvoordeel fluctueert ook sterk over de tijd. In 2008 lag het gemiddelde financieringsvoordeel nog rond de 14 miljard euro, in 2011 is dit opgelopen tot gemiddeld 92 miljard euro. Het gemiddelde financieringsvoordeel voor de Nederlandse banken in onze steekproef bedraagt ongeveer 2,5 miljard euro over de periode 2008-juni 2012, oftewel 0,4% van het Nederlandse BBP. Ook hier zien we weer sterke fluctuaties. In 2008 bedroeg de subsidie nog gemiddeld 0,6 miljard euro (0,1% BBP), terwijl dit is opgelopen tot gemiddeld 3,9 miljard euro (0,6% BBP) in 2011 en de eerste helft van 2012.

We vergelijking onze resultaten met die in gerelateerd empirisch onderzoek naar de omvang van TBTF-garanties. Empirisch onderzoek naar TBTF-garanties is in te delen in vijf typen, te weten event studies, studies op basis van fusies en overnames, marktprijzen, contingent claims models en kredietbeoordelingen. Onze resultaten zijn vergelijkbaar met de bevindingen van eerdere empirische studies naar TBTF-garanties.

Het is belangrijk om op te merken dat het financieringsvoordeel niet gelijk kan worden gesteld aan de verwachte betalingen van de overheid aan TBTF-banken. Daarnaast zorgt concurrentie tussen banken ervoor dat het financieringsvoordeel deels wordt doorgegeven aan de eindklant. Het financieringsvoordeel komt daarmee dus niet volledig tot uiting in hogere winsten van TBTF-banken.