8 april 2011

De consumptievergelijking in SAFFIER II

In dit achtergronddocument, behorend bij SAFFIER II (zie CPB Document 217), wordt het onderzoek naar de consumptiefunctie beschreven. Het eindresultaat van dit onderzoek, de nieuwe consumptievergelijking, is inmiddels ingebouwd in SAFFIER II.

De consumptiefunctie in het macro-econometrische model SAFFIER II, het basismodel voor kortetermijnramingen van het CPB, bestaat uit twee met elkaar verbonden delen: een langetermijnfunctie en een kortetermijnfunctie. De consumptie van huishoudens wordt onder andere bepaald door het beschikbare inkomen, vermogensmutaties en de rentestand.

SAFFIER II (beschreven in CPB document 217) is de opvolger van SAFFIER (Kranendonk en Verbruggen, 2006). Ook in SAFFIER kwam uiteraard een consumptievergelijking voor. Vernieuwing van die consumptiefunctie was noodzakelijk. De langetermijnvergelijking in SAFFIER was voor het laatst geschat in 2001, met data voor de jaren 1972-1999 (Kranendonk en Verbruggen, 2002). In de jaren rond de eeuwwisseling bleek de trefzekerheid van de consumptieramingen gering te zijn, zodat in 2006 werd besloten de kortetermijnconsumptiefunctie op ad hoc basis aan te passen. Sinds dat moment werkt volgens de vergelijking een afname van het aandelenvermogen sterker en sneller door dan een toename, heeft ook een versnelling of vertraging van een aandelenvermogensmutatie effect op de consumptiegroei en reageert de gezinsconsumptie minder sterk op veranderingen in het huizenvermogen als gevolg van een fiscale wijziging. Met nieuwe, langere tijdreeksen en met diverse nieuwe elementen die mogelijk bijdragen aan het verklaren van de consumptieontwikkeling, bleek het zinvol om de consumptiefunctie te herschatten en waar nodig aan te passen.

Dit achtergronddocument is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 geeft de theoretische onderbouwing van de langetermijnconsumptievergelijking. Ook worden daar enkele overwegingen gegeven die inzicht geven in de uiteindelijk gekozen kortetermijnfunctie. In hoofdstuk 3 worden de gebruikte data nader toegelicht. Vervolgens komen in hoofdstuk 4 de schattingsresultaten aan bod. Hoofdstuk 5 ten slotte analyseert de ontwikkeling van de vrije consumptie tijdens de afgelopen drie decennia aan de hand van de gevonden resultaten.

Behorend bij:

Auteurs

Jasper de Jong