De commerciële dienstverlening; een heterogene sector met gunstige groeiperspectieven
De commerciële dienstverlening; een heterogene sector met gunstige groeiperspectieven
Het streven naar efficiencyverbetering vanwege de krappere arbeidsmarkt vormt daarbij een belangrijke stimulans. Vooral de kennisintensieve zakelijke dienstverlening en de telecommunicatiesector kunnen van deze ontwikkeling profiteren. Ook verdere internationalisering en deregulering kunnen een positief effect hebben op de productiegroei.
Dit staat in het vandaag verschenen CPB Document 'De commerciële dienstverlening: een heterogene sector met gunstige groeiperspectieven'. Het kort geleden op de CPB website gepubliceerde CPB Memorandum 'MLT-op-maat ICT 2003-2006' gaat meer specifiek in op de vooruitzichten voor de ICT-dienstverlening.
De commerciële dienstverlening is de grootste sector van de Nederlandse economie. Het aandeel van de sector in de totale productie van bedrijven bedraagt 52% en in de totale werkgelegenheid van bedrijven 57%. Daarmee is de commerciële dienstverlening bijvoorbeeld ruim 2,5 keer zo groot als de industrie. De commerciële diensten kennen al jaren een relatief sterke groei. Zo nam het productievolume van de sector in de periode 1996-2000 met bijna 6% per jaar toe, terwijl het totale bedrijfsleven gemiddeld met bijna 4% per jaar groeide. De uitbreiding van de werkgelegenheid in de totale marktsector met 660.000 arbeidsjaren in dezelfde periode is voor 90% in de commerciële dienstverlening tot stand gekomen.
De commerciële dienstverlening is zeer divers van samenstelling. De handel, het transport, de telecommunicatie, het bank- en verzekeringswezen, de uitzendbranche, de zakelijke diensten, de horeca, de reparatiebranche en persoonlijke diensten behoren er alle toe. Er zijn echter grote verschillen in groei, scholingsgraad van het werknemersbestand, belang van de diverse afzetcategorieën, innovativiteit, investeringsintensiteit en internationale oriëntatie.
Naar verwachting blijft de commerciële dienstensector ook in de periode 2003-2006 sterker groeien dan het bedrijfsleven gemiddeld. In het voorzichtige scenario, zoals gepresenteerd in de 'Economische verkenning 2003-2006' van december 2001, neemt het productievolume van de commerciële diensten met 3,25% per jaar toe. Voor het totale bedrijfsleven blijft de stijging beperkt tot 2,75%. Daarmee vertraagt de jaarlijkse productiegroei van de commerciële dienstverlening wel ten opzichte van de periode 1996-2000. Een afnemende macro-economische groei en het wegvallen van een aantal impulsen bepalen dit. Zo hebben mobiele telefonie en internet inmiddels een hoog penetratieniveau bereikt en zijn reeds vele diensten door bedrijven uitbesteed. Tegen de achtergrond van de geringere macro-economische groei kunnen de vooruitzichten voor de commerciële diensten als geheel niettemin als gunstig beschouwd worden.
Ook in de scenarioperiode blijven er behoorlijke verschillen in het groeitempo van verschillende bedrijfstakken. Zo neemt de productie van ICT-diensten (telecommunicatie en softwarebranche) naar verwachting met 6,25% per jaar toe, terwijl de groei in de uitzendbranche en de horeca 1,25 respectievelijk 2,5% bedraagt.
Lees ook het bijbehorende persbericht.
Daarnaast zijn internationalisering en meer marktwerking van invloed geweest.
Dit document schetst ook de groeiperspectieven van de commerciële dienstverlening op middellange termijn. In een voorzichtig scenario vertraagt de productiegroei van de commerciële diensten van bijna 6% per jaar in de periode 1996-2000 tot 31/4% in de periode 2003-2006. Hiervoor kunnen de volgende redenen worden aangegeven:
- de geringere groei van het arbeidsaanbod (aanbodfactor);
- de vertraging in de groei van de totale consumptie van gezinnnen en de totale productie van bedrijven (macro-economische omgevingsvariabelen die van invloed zijn op de vraag);
- minder dynamiek in het proces van uitbesteding van producentendiensten door bedrijven;
- wegvallen van tijdelijke stimulansen als snelle penetratie van gebruik van mobiele telefonie en internet en aanpak van het millenniumprobleem en de euro-conversie;
- einde aan de trendmatige stijging van het percentage flexwerkers op de arbeidsmarkt (uitzendbranche).
Niettemin kan de groei van de commerciële dienstverlening de komende jaren boven gemiddeld blijven door de introductie van nieuwe diensten en een verdere verbreding en verdieping van het ICT-gebruik. Het streven naar efficiencyverbetering vanwege de krappere arbeidsmarkt vormt ook een belangrijke stimulans. Met name de kennisintensieve zakelijke dienstverlening en de telecommunicatiesector kunnen van deze ontwikkelingen profiteren. Ook verdere internationalisering en deregulering kunnen een positief effect hebben op de productiegroei. Kortom, tegen de achtergrond van de geringere macor-economische groei blijven de vooruitzichten voor de commerciële diensten gunstig.
De groei van de arbeidsproductiviteit in de commerciële dienstverlening was in de jaren negentig historisch gezien bescheiden. De groei was ook matig in vergelijking met de ontwikkeling van de sector in andere landen. Toepassing van ICT, veranderingen in de organisatiestructuur, een goede marktwerking en een krappere arbeidsmarkt zullen naar verwachting tot enige versnelling van de arbeidsproductiviteitgroei in de scenarioperiode leiden.
Downloads
