Algemene leidraad voor maatschappelijke kosten-batenanalyse
Toepasbaarheid maatschappelijke kosten-batenanalyse uitgebreid
De maatschappelijke kosten-batenanalyse is een belangrijk hulpmiddel bij de onderbouwing van keuzes door politiek en bestuur. Hiermee wordt een verdere stap gezet in de richting van op bewijs gebaseerde (evidence-based) besluitvorming.
De MKBA is een informatie-instrument dat een systematisch overzicht biedt van de voor- en nadelen van een bepaald voorgenomen besluit, vanuit het perspectief van de maatschappij als geheel. Een MKBA gebruikt dan ook een breed welvaartsbegrip, dat meer omvat dan louter economische kosten en baten. In een MKBA worden de effecten gekwantificeerd, zoveel mogelijk in euro’s uitgedrukt en gepresenteerd als een saldo van baten en kosten. Een positief MKBA-saldo betekent dat de maatregel de welvaart van alle Nederlanders gezamenlijk verhoogt. Daarnaast kan een MKBA ook de verdeling van lusten en lasten over groepen burgers en bedrijven of de regionale spreiding ervan in kaart brengen.
In deze leidraad breiden CPB en PBL de toepasbaarheid van de MKBA uit naar beleidsterreinen zoals zorg, onderwijs, natuur en arbeidsmarktbeleid. Het opstellen van een MKBA wordt onderverdeeld in een aantal stappen en er wordt aangegeven welke eisen aan de verschillende onderdelen worden gesteld. De Leidraad biedt het kader waaraan iedere MKBA minimaal moet voldoen en maakt duidelijk welke rol de MKBA in het besluitvormingsproces kan spelen.
De crux van een MKBA is een combinatie van effectenbepaling en welvaartsanalyse. Een beleidsmaatregel waarvan alle effecten goed gemeten en in geld gewaardeerd kunnen worden, is een ideaalbeeld, dat echter in vrijwel geen enkel concreet geval daadwerkelijk mogelijk is. De mate waarin dit wel mogelijk is, verschilt per maatregel en per beleidsterrein. Maar ook als effecten niet gemeten en/of gewaardeerd kunnen worden, helpt het MKBA-kader om de besluitvorming te verzakelijken en te structureren.
CPB en PBL richten zich in de Leidraad op de gezamenlijke elementen in de MKBA-methodologie die voor alle beleidsterreinen gelijk zijn. De Leidraad biedt voorschriften en richtlijnen waar iedere MKBA minimaal aan moet voldoen, en geeft de ruimte om het instrument MKBA vervolgens in sectorspecifieke werkwijzers uit te werken.
Lees het verslag van het Symposium over het gebruik van de maatschappelijke kosten-batenanalyse. De MKBA is een belangrijk hulpmiddel bij de ex-ante onderbouwing van beleidskeuzes door politiek en bestuur. De MKBA is een informatie-instrument dat een systematisch overzicht biedt van de voor- en nadelen van een voorgenomen besluit, vanuit het perspectief van de maatschappij als geheel.
Het opstellen van een MKBA bestaat uit een aantal stappen. In de leidraad wordt aangegeven welke eisen aan de verschillende onderdelen van een MKBA worden gesteld. De leidraad biedt voorschriften en richtlijnen waaraan iedere MKBA minimaal moet voldoen, en geeft de ruimte om het instrument MKBA vervolgens in sectorspecifieke werkwijzers uit te werken.
De algemene MKBA-leidraad is door minister Dijsselboem aan de Tweede Kamer gestuurd vergezeld van een kabinetsbrief.
Downloads
Externe auteur: Gusta Renes (PBL)