Zomerse vooruitzichten

De werkloosheid daalt volgend jaar tot gemiddeld 4% van de beroepsbevolking. Als gevolg hiervan ontstaat opwaartse druk op de contractloonstijging. Toch lijkt het er nog niet op dat de economie in dit of komend jaar oververhit raakt. Onder andere door de lastenverzwaringen van het nieuwe kabinet in 2008 groeit de consumptie niet zo uitbundig als aan het begin van deze eeuw. Diverse beleidsmaatregelen dragen in 2008 bij aan een verbetering van het EMU-saldo.

Dit zijn enkele hoofdpunten uit de vandaag openbaar gemaakte korte-termijnraming van het Centraal Planbureau (CPB). De economische vooruitzichten zijn gepubliceerd in de CPB Nieuwsbrief 2007/2.

Zonnige vooruitzichten voor Nederlandse economie
Met een verwachte economische groei van 2¾% in zowel 2007 als 2008 presteert de Nederlandse economie goed. De binnenlandse bestedingen en de uitvoer nemen net als vorig jaar ieder ongeveer de helft van de BBP-groei voor hun rekening, zodat deze groei breed gedragen is.
Naar verwachting stijgt de particuliere consumptie dit jaar met 2½%. Door stijgende lonen en werkgelegenheid hebben gezinnen meer geld ter beschikking. Bovendien is het gezinsvermogen toegenomen door hogere huizenprijzen en beurskoersen. De grotere rijkdom en het hiermee gepaard gaande optimisme wakkeren vooral het kopen van duurzame goederen aan. Komend jaar vlakt de consumptiegroei af tot 1¾%. De lastenverzwaringen en de hogere inflatie dragen bij aan een negatieve koopkrachtontwikkeling, die de consumptie drukt.

De ondernemers in de industrie zijn optimistisch over de economie. Onder invloed van de aantrekkende productie en gunstige winstgevendheid nemen de bedrijfsinvesteringen in zowel 2007 als 2008 toe, na in de eerste helft van dit decennium flink te zijn gedaald.
De wederuitvoer blijft spectaculair, dat wil zeggen met dubbele cijfers, groeien. De 'made in Holland'-uitvoer zal dit en volgend jaar met ongeveer 3½% per jaar kunnen toenemen, vooral gedreven door de gunstige internationale ontwikkeling.

Arbeidsmarkt verkrapt verder
De werkgelegenheid in de marktsector stijgt dit jaar, gemeten in arbeidsjaren, naar verwachting met 2%. Dit groeicijfer is sinds 1999 niet meer gehaald. Ook volgend jaar blijft de werkgelegenheid stijgen, zij het in een iets gematigder tempo. In beide jaren neemt de werkgelegenheid wel aanzienlijk sneller toe dan het arbeidsaanbod. Hierdoor blijft de werkloosheid gestaag dalen, tot gemiddeld 4% van de beroepsbevolking in 2008. Dit is ruim onder het geschatte niveau waarbij de arbeidsmarkt in evenwicht is, zodat sprake is van krapte.

Loonstijging en inflatie lopen op
Door de oplopende spanning op de arbeidsmarkt trekt de contractloonstijging in de raming aan van 2% dit jaar naar 3¼% volgend jaar. De sociale lasten voor werkgevers stijgen in 2008 door de voorziene verhoging van de inkomensafhankelijke bijdrage voor ziektekosten. Door beide effecten versnelt de groei van de loonkosten in de marktsector van 2½% dit jaar naar 4½% in 2008.
De inflatie neemt naar verwachting toe van 1½% in 2007 tot 2% in 2008, onder meer als gevolg van hogere arbeidskosten en hogere indirecte belastingen.

Overheidsbegroting volgend jaar weer in de plus
Naar het zich nu laat aanzien komt het begrotingssaldo voor dit jaar uit op -0,8% BBP. Onder meer tegenvallers in de zorg, de verhoging van de WAO-uitkering en lagere aardgasbaten leiden ertoe dat het saldo 0,7%-punt slechter uitkomt dan eerder in het Centraal Economisch Plan 2007 was voorzien. Bij een gunstige conjuncturele ontwikkeling, hogere gasbaten en nieuw beleid verbetert het EMU-saldo naar verwachting tot 0,4% BBP in 2008. Ondanks dat het kabinet volgend jaar meer intensiveert dan ombuigt, verbetert het EMU-saldo als gevolg van lastenverzwaringen aanzienlijk. Onder meer als gevolg van de hogere zorgpremies en nieuwe beleidsmaatregelen stijgt de collectieve-lastendruk met circa 1%-punt van het BBP, wat voornamelijk neerslaat bij gezinnen.

Internationale vooruitzichten blijven positief
In het eerste kwartaal lag de volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP) in het eurogebied opnieuw boven de trendmatige ontwikkeling. De economische groei wordt geraamd op 2¾% in 2007, waarbij vooral investeringen en uitvoer naar verwachting sterk kunnen toenemen. Door een sterkere euro en hogere rentes zwakt de groei in 2008 naar verwachting af tot 2¼%.

De Amerikaanse economie is in het eerste kwartaal van 2007 nauwelijks gegroeid, met name als gevolg van de forse daling van de investeringen in woningen. Waarschijnlijk volgt in het tweede kwartaal enig herstel. In de raming neemt het BBP in de VS in 2007 met 2% toe, voor het eerst sinds 2001 is deze lager dan in het eurogebied. Door verruiming van het monetaire beleid en terugkeer van de rust op de woningmarkt kan de Amerikaanse groei in 2008 naar verwachting versnellen tot 2½%.

Verder in deze CPB Nieuwsbrief
Naast de economische vooruitzichten voor 2007 en 2008 bevat dit nummer van de CPB Nieuwsbrief een column over het effect van onderwijs op arbeidsproductiviteit, alsmede artikelen over: excellentie in het onderwijs; de invloed van bezoeken van de schoolinspectie op Cito-scores; de effecten van verlaging van de overdrachtsbelasting op de arbeidsmobiliteit; en het succes van de interne markt voor goederen, diensten, kapitaal en arbeid. Voorts bevat de Nieuwsbrief een overzicht van de CPB-publicaties van de afgelopen maanden.