Flexibele arbeid belangrijk voor de arbeidsmarkt
Flexibele arbeid belangrijk voor de arbeidsmarkt
Dat wordt geconcludeerd in het CPB Boek ‘Labour Market Flexibility in the Netherlands: The Role of Contracts and Self-Employment’, die tot stand kwam in samenwerking tussen het Centraal Planbureau (CPB) en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. De redacteuren zijn Frank Cörvers (ROA), Rob Euwals (
Verschillende soorten arbeidsrelaties hebben ieder een eigen doel. Tijdelijke banen bieden werkgevers flexibiliteit, terwijl ze voor werknemers belangrijk zijn als opstap naar een andere of betere baan. Daar staat tegenover dat de lonen van tijdelijke banen ongeveer 5 percent lager zijn en dat deze banen minder mogelijkheden tot scholing bieden. Toch zijn ze belangrijk. Verschillende groepen werknemers zouden minder kansen hebben op de arbeidsmarkt zonder tijdelijke banen. Dat geldt vooral voor jonge mensen: in de leeftijdsgroep van 15-25 jaar gaat het om ongeveer 30 percent. Dit aandeel neemt vervolgens af als mensen ouder worden. Het aandeel zelfstandigen neemt juist toe met de leeftijd, zeker onder hoogopgeleiden. Vanaf 45-jarige leeftijd werkt ongeveer 20 percent als zelfstandige. Deze vorm van arbeid biedt flexibiliteit aan hen (zeker als zij geen personeel in dienst hebben) en hun opdrachtgevers.
Het is in het belang van werkgevers en werknemers om afspraken te maken over een beloningsstelsel dat een vergrijzend personeelsbestand aankan. In Nederland is de ontslagbescherming voor vaste banen hoog in vergelijking met andere Westerse landen. Vaste banen zijn aantrekkelijk voor werknemers omdat de lonen relatief sterk stijgen als zij langer bij dezelfde werkgever blijven. Maar voor bedrijven met een groot vast en vergrijzend personeelbestand is het hierdoor een zware opgave om technologische en organisatorische vernieuwingen te realiseren of de bedrijfsstructuur te veranderen.
Werknemers in vaste dienst worden vaker door hun werkgever geschoold. Ongeveer negen percent heeft recent een training gekregen. Voor tijdelijke werknemers is dat vijf percent, waarbij opvalt dat zij vaak een jaar later in vaste dienst zijn.
Het CPB Boek ‘Labour Market Flexibility in the Netherlands: The role of contracts and self-employment’ is in druk verschenen en kan voor 15 euro worden aangeschaft via de bibliotheek van het Centraal Planbureau (bibliotheek@cpb.nl).
Lees hier het bijbehorende persbericht.
De flexibiliteit van de arbeidsmarkt bepaalt de mogelijkheden van werknemers en werkgevers om zich aan te passen aan veranderende economische omstandigheden. Deze studie gaat in op de rol van de belangrijkste typen arbeidsrelaties die voorkomen op de arbeidsmarkt: permanente banen, tijdelijke banen en zelfstandig ondernemerschap. De publicatie bevat vijf hoofdstukken met nieuw empirisch onderzoek naar de arbeidsmarktsituatie van individuen voor recente jaren.
Het onderzoek laat zien dat in Nederland de lonen relatief sterk stijgen met baanduur (hoofdstuk 3), dat tijdelijke werknemers minder verdienen en vaak overgekwalificeerd zijn (hoofdstuk 4), dat tijdelijke werknemers minder vaak scholing volgen die door hun werkgever wordt betaald (hoofdstuk 5), dat tijdelijke banen een opstap naar een betere baan kunnen zijn voor bepaalde werknemers zoals werknemers met een hoge opleiding (hoofdstuk 6), en dat ook zelfstandig ondernemerschap een opstap kan zijn voor bepaalde groepen (hoofdstuk 7).
Het onderzoek is aangevuld met een conceptuele beschrijving van de voor- en nadelen van arbeidsmarktflexibiliteit voor werknemers en werkgevers. Een algemene conclusie is dat het bestaan van verschillende soorten arbeidsrelaties zinvol is omdat ze ieder een eigen doel dienen.
De studie is verschenen tijdens de conferentie 'Flexibiliteit van de Arbeidsmarkt', welke is gehouden op 20-21 januari 2011 in Den Haag.
Download hier het programma, de papers en de presentaties.
Downloads
