16 augustus 2018

Toelichting aanpassingen presentatie koopkrachtramingen

Economie bloeit

Persbericht
De Nederlandse economie ontwikkelt zich gunstig, zo blijkt uit de nieuwste raming van het Centraal Planbureau (CPB). De economie groeit dit jaar met 2,8% en volgend jaar met 2,5%. De nieuwe cijfers voor 2018 en 2019, vandaag gepubliceerd in de concept Macro Economische Verkenning 2019 (cMEV), zijn licht gewijzigd ten opzichte van de juniraming als gevolg van herziene CBS-cijfers, nieuwe gegevens voor het tweede kwartaal en aangepaste ramingen voor de internationale economie. De cMEV vormt voor het kabinet het startpunt van de (augustus-) besluitvorming over de koopkracht voor volgend jaar. Op Prinsjesdag (18 september 2018) wordt de Macro Economische Verkenning 2019 (MEV) gepubliceerd, waarin de uiteindelijke raming wordt toegelicht en een gedetailleerde analyse wordt gegeven van de Nederlandse economische situatie.

 

  2017 2018 2019
Bbp-groei zet stevig door 2,9 2,8 2,5
Werkloosheid naar laagste niveau sinds 2001 4,9 3,9 3,5
Verhoging lage btw-tarief duwt inflatie omhoog 1,3 1,6 2,4
Koopkracht in de lift door lagere inkomstenbelasting 0,3 0,4 1,3
Begrotingsoverschot ondanks extra uitgaven 1,2 0,7 0,9
Overheidsschuld neemt verder af 57 53 49

De economie groeit in 2019 door in een bovengemiddeld tempo, net als in 2017 en 2018 het geval was. De consumptie van huishoudens, de overheidsbestedingen, uitvoer en bedrijfs- en woninginvesteringen dragen hieraan bij. De werkloosheid daalt in 2019 verder naar een historisch laag niveau van 3,5%. Hogere arbeidskosten en de verhoging van het lage btw-tarief werken door in een hoger inflatiecijfer. Door (vooral fiscale) maatregelen uit het Regeerakkoord stijgt de doorsnee statische koopkracht niettemin met 1,3% in 2019 (0,4% in 2018). In de hoogconjunctuur blijft ondanks extra uitgaven sprake van een begrotingsoverschot; de overheidsschuld daalt naar 49%. 

Laura van Geest (directeur CPB): “Ook in economisch opzicht is het een mooie zomer, met aanhoudende groei en verder dalende werkloosheid. Maar het is niet alleen maar zonneschijn. Onzekerheden rond Brexit, het handelsbeleid van de VS en het economisch beleid in Italië kunnen het beeld doen kantelen.”

De neerwaartse risico’s voor de economie zijn toegenomen. De handelsconflicten die kunnen uitmonden in een handelsoorlog zijn verder verscherpt. Het risico op een cliff edge Brexit wordt met de dag groter. Het economische beleid in Italië en de groeivertraging in een aantal opkomende economieën, zoals Turkije, brengen onzekerheid met zich mee voor het eurogebied.

Lees hier de nieuwe cijfers.

De presentatie van de koopkrachtontwikkeling is met ingang van deze cMEV gewijzigd. De spreiding van koopkrachteffecten krijgt in de nieuwe presentatie meer aandacht. In maart van dit jaar, bij de publicatie van het Centraal Economisch Plan (CEP), gaf het CPB al aan dat de weergave van de koopkrachtcijfers tot nu toe leidt tot een te grote fixatie op het bijsturen van de mediane statische koopkracht. De nieuwe presentatie toont daarom niet alleen de doorsnee koopkrachtontwikkeling in 2019 – bij deze raming gelijk aan 1,3% – maar ook de spreiding er omheen. Volgens de huidige raming kennen bijna alle huishoudens in 2019 een positieve koopkrachtontwikkeling, met uitschieters tot boven de 4% – een flinke spreiding dus rondom de doorsnee ontwikkeling. Bovendien is gekozen voor een meer evenwichtige verdeling van de inkomenscategorieën in de koopkrachtpresentatie.

Lees hier het achtergronddocument over de nieuwe koopkrachtpresentatie.

Lees hier een algemene uitleg van de koopkrachtpresentaties van het CPB.

Een evenwichtige inkomensverdeling is een van de doelstellingen van het economisch beleid in Nederland. De koopkrachtramingen van het Centraal Planbureau (CPB) zijn een belangrijk hulpmiddel bij de totstandkoming van dit beleid, zoals op Prinsjesdag, de doorrekening van het Regeerakkoord, of de doorrekening van verkiezingsprogramma’s. In het Centraal Economisch Plan (CEP) 2018 bespreekt het CPB de rol van de koopkrachtplaatjes in de jaarlijkse augustusbesluitvorming . Hieruit blijkt dat een belangrijk deel van de besluitvorming zich inderdaad richt op de vraag of de koopkracht zich evenwichtig ontwikkelt voor de verschillende bevolkingsgroepen. Het CPB concludeert dat de herverdeling van koopkrachteffecten hout snijdt, maar waarschuwt tegelijkertijd voor het sturen op precieze ‘mediane’ uitkomsten, gelet op de onzekerheid rond het ramen van de koopkracht.

Auteurs

Patrick Koot