Roads to recovery, hoofdstuk 5: Arbeidsmarktaanpassingen na de Grote Recessie

Lees ook het Engelstalige CPB Achtergronddocument 'The Dutch labour market during the Great Recession'.

De werkloosheid in Nederland heeft een opvallend patroon gevolgd in de Grote Recessie, met gematigde oploop in de eerste fase van de crisis en een sterke oploop vanaf 2012. Herstel van de economische groei zal leiden tot herstel van de arbeidsmarkt en een afname van de werkloosheid richting de evenwichtswaarde van 4%.

Zoals de crisis gepaard ging met daling van de werkgelegenheid, zo zal herstel van economische groei leiden tot een toename van de werkgelegenheid. De daling van de werkgelegenheid verliep in de beginjaren traag. Dit kwam mede doordat bedrijven hun personeel vast hielden ondanks tegenvallende productiecijfers (labour hoarding). Het herstel kan traag verlopen als herstel van de economische groei uitblijft of als bedrijven erg voorzichtig zijn bij het aannemen van nieuw personeel.

De crisis heeft er ook toe geleid dat werkzoekenden zich ontmoedigd terugtrokken van de arbeidsmarkt of dat potentiële werknemers het zoeken naar een baan hebben uitgesteld. Aan de andere kant zijn er ook juist mensen op zoek gegaan naar een baan om inkomensverlies in hun huishouden op te vangen. Per saldo blijft het arbeidsaanbod momenteel 1% achter bij het niveau ‘zonder crisis’. Deze mensen zullen op zoek gaan naar een baan zodra de werkgelegenheid zich herstelt en de werkloosheid daalt.

Er zijn weinig aanwijzingen dat de huidige hoge werkloosheid blijvend is en dat mensen die nu langs de kant staan in de toekomst geen kans op werk zullen hebben. Alleen als de economische groei erg lang laag blijft en de werkgelegenheid zich niet kan herstellen zal de werkloosheid hoog blijven. Hoge en langdurige werkloosheid kan wel blijvende gevolgen hebben voor de productiviteit van werkloze mensen die hun kennis en vaardigheden niet op pijl kunnen houden.