19 april 2011

Second opinion MKBA Herstructureringsaanpak Parkstad Limburg

De programmadirectie Verstedelijking van het ministerie van VROM heeft het CPB gevraagd een second opinion te maken van de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) Herstructureringsaanpak Parkstad Limburg. De MKBA is uitgevoerd door het onderzoeksbureau RIGO in samenwerking met het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB).

De second opinion is gebaseerd op het eindrapport van april 2010. Het CPB komt tot de volgende bevindingen:

Er zijn omvangrijke leefbaarheidsbaten te behalen door het slopen van een deel van de structureel overbodig wordende woningvoorraad in Parkstad Limburg. Het is echter onwaarschijnlijk dat in het nulalternatief bij oplopende leegstand na 2020 niet wordt gesloopt. De leefbaarheidsbaten ten opzichte van het nulalternatief zijn daardoor mede door het gebruik van een te lange tijdshorizon kleiner dan in het rapport wordt gesuggereerd.

Daar staat tegenover dat ook de maatschappelijke kosten in het rapport zijn overschat. Zo is het sloopprogramma om meerdere redenen te rigoureus, worden te hoge uitplaatsingskosten in verband met gedwongen verhuizing meegenomen en wordt de maatschappelijke waarde van te slopen bewoonde, maar op termijn leegvallende woningen te hoog ingeschat.

In de voorgestelde projectinvulling is er geen reden om bij de disconteringsvoet van de leefbaarheidsbaten van een lagere risicopremie dan 3% uit te gaan. Alle baten en kosten dienen met 5,5% gedisconteerd te worden.

Ook wanneer rekening wordt gehouden met bovenstaande drie punten heeft het nu voorgestelde herstructureringsprogramma nog een klein positief kosten baten saldo. Het lijkt zeer wel mogelijk om de herstructurering tegen aanzienlijk lagere kosten te organiseren. Wordt rekening gehouden dat bij toenemende welvaart ook de waardering van leefbaarheid zal stijgen dan neemt het saldo verder toe. Echter: de schattingen van de leefbaarheidsbaten per huishouden kennen nog een grote onzekerheidsmarge.

Al met al lijkt herstructurering van de woningvoorraad in Parkstad Limburg een maatschappelijk rendabel project. Het CPB onderschrijft de conclusie van het rapport dat er in de vormgeving van het beleid nog serieuze mogelijkheden liggen om de kosten-baten verhouding te optimaliseren en dat het daarnaast van groot belang is om de fasering goed in het oog te houden. Het verdient aanbeveling deze aspecten nader te onderzoeken.