Decemberraming 2018, vooruitzicht 2019
CPB: Economie draait goed, maar hoogtepunt voorbij
| Kerncijfers voor de Nederlandse economie | 2018 | 2019 |
| Economische groei nog steeds behoorlijk | 2,6 | 2,2 |
| Werkloosheid naar laagste niveau sinds 2001 | 3,9 | 3,6 |
| Indirecte belastingen duwen inflatie omhoog | 1,6 | 2,4 |
| Koopkracht stijgt | 0,3 | 1,6 |
| Begrotingsoverschotten historisch gezien hoog | 1,1 | 1,0 |
| Overheidsschuld neemt verder af | 52,4 | 48,9 |
De krapte op de arbeidsmarkt blijft in 2019 toenemen. De werkgelegenheid groeide in 2018 sterk, maar vlakt volgend jaar af. Na een aanzienlijke daling van de werkloosheid in 2018 naar 3,9%, daalt de werkloosheid in 2019 naar 3,6%. Door de krapte op de arbeidsmarkt en de hogere inflatie loopt de contractloonstijging op. Naast de loonkostenstijging dragen hogere huurprijzen en een verhoging van de indirecte belastingen bij aan de oplopende inflatie. De overheid heeft volgend jaar voor het derde jaar op rij een overschot op de begroting van 1,0% bbp of meer. Het begrotingssaldo dat geschoond is voor de stand van de conjunctuur, daalt in 2019 echter naar een tekort van 0,2% bbp.
Het groeitempo in de eurozone vertraagt komend jaar, terwijl de wereldhandelsgroei afneemt na de piek in 2017. De groeivertraging in de eurozone vloeit vooral voort uit de onzekerheid over het handelsbeleid en de Brexit. Handelsfricties hebben in 2019 ook hun weerslag op de wereldhandel. Na een flinke groei in 2017 zwakt de groei van de relevante wereldhandel af. De groei van de wereldeconomie stabiliseert, maar blijft ook in 2019 profiteren van het expansieve Amerikaanse begrotingsbeleid en in afnemende mate van het ruime monetaire beleid van de eurozone en Japan. De wereldwijde terugval van de aandelenkoersen en de olieprijs hangen samen met de neerwaartse bijstelling van de groeiverwachtingen.
Downloads
Visuele samenvatting Fan Charts December 2018
De figuren tonen zogenaamde fan charts rondom de December-2018-puntvoorspelling voor bbp-groei, hicp-inflatie, werkloosheid en het feitelijk EMU-saldo.
De dikgedrukte lijn betreft de realisaties (2013-2017) en de December-2018-puntvoorspellingen voor 2018 en 2019. Rondom het centrale pad wordt een waaier van betrouwbaarheidsintervallen getoond:
- 30% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 35e t/m 65e percentiel, donkerblauw gebied
- 60% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 20e t/m 80e percentiel, donkerblauw + blauw gebied
- 90% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 5e t/m 95e percentiel, donkerblauw + blauw + lichtblauw gebied
De kans is dus 30% dat de uitkomst in het donkerblauwe gebied uitkomt en de kans is 10% dat de uitkomst buiten de waaier valt. Met andere woorden, de waaier is een grafische weergave van de waarschijnlijkheid van de verschillende uitkomsten. De dikgedrukte lijn geeft de meest waarschijnlijke uitkomst weer en uitkomsten zijn waarschijnlijker naarmate ze dichter bij de dikgedrukte lijn liggen.
Lees ook het bijbehorende CPB Achtergronddocument.
Downloads
Contactpersonen
Downloads
Kerngegevenstabel 2016-2019, 19 december 2018
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Relevant wereldhandelsvolume goederen en diensten (%) | 3,7 | 5,0 | 3,2 | 3,5 |
| Concurrentenprijs (goederen en diensten, exclusief grond- en brandstoffen (%) | -3,2 | 2,1 | 0,8 | 1,3 |
| Olieprijs (dollars per vat) | 44,3 | 55,0 | 72,4 | 64,3 |
| Eurokoers (dollar per euro) | 1,11 | 1,13 | 1,18 | 1,14 |
| Lange rente Nederland (niveau in %) | 0,3 | 0,5 | 0,6 | 0,6 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, economische groei, %) | 2,2 | 2,9 | 2,6 | 2,2 |
| Consumptie huishoudens (%) | 1,1 | 1,9 | 2,7 | 1,9 |
| Consumptie overheid (%) | 1,3 | 1,1 | 1,2 | 3,4 |
| Investeringen (inclusief voorraden, %) | -6,7 | 4,4 | 4,5 | 3,9 |
| Uitvoer van goederen en diensten (%) | 1,7 | 5,3 | 2,8 | 3,6 |
| Invoer van goederen en diensten (%) | -2,0 | 4,9 | 3,0 | 4,5 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Prijs bruto binnenlands product (%) | 0,5 | 1,2 | 2,3 | 2,3 |
| Uitvoerprijs goederen en diensten (exlusief energie, %) | -1,4 | 1,9 | 0,8 | 1,2 |
| Prijs goedereninvoer (%) | -4,5 | 4,2 | 2,2 | -0,1 |
| Inflatie (geharmoniseerde consumentenprijsindex, hicp, %) | 0,1 | 1,3 | 1,6 | 2,4 |
| Loonvoet bedrijven (per uur, %) | 0,7 | 1,2 | 2,7 | 3,5 |
| Contractloon bedrijven (%) | 1,5 | 1,6 | 2,0 | 2,8 |
| Koopkracht, statisch, mediaan, alle huishoudens (%) | 2,6 | 0,3 | 0,3 | 1,6 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Beroepsbevolking (%) | 0,4 | 0,8 | 1,1 | 1,2 |
| Werkzame beroepsbevolking (%) | 1,3 | 2,1 | 2,2 | 1,5 |
| Werkloze beroepsbevolking (in duizend personen) | 538 | 438 | 350 | 335 |
| Werkloze beroepsbevolking (niveau in % beroepsbevolking) | 6,0 | 4,9 | 3,9 | 3,6 |
| Werkgelegenheid (in uren, %) | 2,0 | 1,9 | 2,3 | 1,5 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Arbeidsinkomensquote bedrijven (niveau in %) (a) | 73,6 | 73,4 | 73,9 | 74,7 |
| Arbeidsproductiviteit bedrijven (per uur, %) | 0,2 | 0,9 | 0,3 | 0,7 |
| Individuele spaarquote (niveau in % beschikbaar inkomen) | 3,6 | 2,9 | 2,8 | 2,7 |
| Saldo lopende rekening (niveau in % bbp) | 8,1 | 10,5 | 10,1 | 9,7 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| EMU-saldo (% bbp) | 0,0 | 1,2 | 1,1 | 1,0 |
| EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp) | 61,9 | 57,0 | 52,4 | 48,9 |
| Collectieve lasten (% bbp) | 38,4 | 38,7 | 38,7 | 39,2 |
| Bruto collectieve uitgaven (% bbp) | 44,0 | 42,9 | 42,4 | 42,4 |
Aanvullende kerngegevens 2016-2019
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Bruto investeringen bedrijvensector (exclusief woningen %) | -15,9 | 5,5 | 4,7 | 3,3 |
| Investeringen bedrijven in woningen (%) | 21,7 | 12,0 | 6,7 | 5,1 |
| Uitvoer van binnenslands geproduceerde goederen (exclusief energie, %) | 3,6 | 6,0 | 3,0 | 3,2 |
| Wederuitvoer goederen (exclusief energie, %) | 5,7 | 8,4 | 5,3 | 5,6 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Nationale consumenten prijsindex (cpi, %) | 0,3 | 1,4 | 1,7 | 2,4 |
| Afgeleide nationale consumentenprijsindex (cpi, %) | 0,3 | 1,4 | 1,4 | 1,3 |
| Loonvoet sector overheid (%) | 2,5 | 3,0 | 4,4 | 2,3 |
| Prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers (%) | 2,3 | 0,7 | 4,0 | 1,9 |
| Prijs overheidsconsumptie, netto materieel (imoc, %) | 0,2 | 1,5 | 1,9 | 1,6 |
| Prijs intermediair verbruik (%) | 0,3 | 1,3 | 1,9 | 2,0 |
| Prijs bruto overheidsinvesteringen (iboi, %) | -0,2 | 1,3 | 2,5 | 2,2 |
| Prijs nationale bestedingen (%) | 0,4 | 1,2 | 2,3 | 2,4 |
| Prijs toegevoegde waarde bedrijven (%) | 0,0 | 1,1 | 2,1 | 1,8 |
| Contractloon marktsector (%) | 1,5 | 1,7 | 2,0 | 2,8 |
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
| Bruto binnenlands product (bbp, in miljarden euro's) | 708,3 | 737,0 | 773,2 | 808,5 |
| Bevolking (in duizenden personen) | 17030 | 17132 | 17220 | 17300 |
| Beroepsbevolking (in duizenden personen) | 8942 | 9017 | 9120 | 9230 |
| Werkloze beroepsbevolking nationale definitie (in duizenden personen) | 581 | 471 | 385 | 365 |
| Werkloze beroepsbevolking nationale definitie niveau, % beroepsbevolking) | 7,3 | 5,9 | 4,8 | 4,5 |
| Bruto modaal inkomen (euro) | 33500 | 34000 | 34500 | 36000 |
| EMU-saldo structureel (EC-methode, % bbp) | 0,5 | 0,7 | 0,4 | -0,2 |