De incidentele loongroei onder de loep: samenstellingseffecten en loondynamiek
Instroom nieuwe werknemers drukt de loongroei in recente jaren
De beloning van werknemers groeit ieder jaar met een percentage zoals afgesproken in cao-akkoorden. Voor een deel van de werknemers stijgt het brutoloon nog meer, bijvoorbeeld door een extra periodiek, een promotie of een bonus. Dit verschil tussen bruto-loongroei en cao-loongroei is de incidentele loongroei. Als het economisch goed gaat en de arbeidsmarkt krapper wordt, stijgt normaal gesproken de incidentele loongroei. De afgelopen jaren was echter het omgekeerde het geval. Tussen 2014 en 2018 was de groei van de brutolonen jaarlijks gemiddeld 0,5 procentpunt lager dan de cao-loongroei.
Een deel hiervan, ongeveer 0,3 procentpunt per jaar, is gerelateerd aan de toegenomen werkgelegenheid in deze jaren. Door de toename van het aandeel lager betaalde banen neemt het gemiddelde loonniveau af. Dit komt tot uiting in de (incidentele) loongroei. Vooral de toename van jonge werknemers en banen van flexibele aard heeft de loongroei in recente jaren gedrukt.
Dit soort “samenstellingseffecten” verklaart echter niet de gehele negatieve incidentele loongroei in recente jaren. Het onverklaarde resterende deel wijst erop dat individuele beloningscomponenten de afgelopen jaren lager of minder gangbaar waren dan in het verleden.
