De effectiviteit van de fiscale aftrek scholingsuitgaven

Lees ook de CPB Notitie “Evaluatie aftrekpost scholingsuitgaven".

In het discussion paper onderzoeken we de effectiviteit van een instrument om de deelname aan scholing te verhogen. Specifiek kijken we naar de effectiviteit van de fiscale aftrek scholingsuitgaven in de inkomstenbelasting. Individuen kunnen hun uitgaven aan scholing en training aftrekken van hun belastbaar inkomen. Door sprongen in het marginale belastingtarief ontstaat exogene variatie in de effectieve kosten van investeringen in scholing voor mensen met vergelijkbare inkomens. Door mensen net boven en onder een sprong te vergelijken, bepalen we het effect van de aftrekpost. We benutten deze variatie voor zowel mensen met hoge als lage inkomens.

We hechten de meeste waarde aan de schattingen voor alleenstaanden, omdat zij hun aftrekpost niet kunnen schuiven naar hun partner. Voor alleenstaanden met een laag inkomen vinden we geen effect. Voor alleenstaanden met een hoog inkomen vinden we een positief effect van de aftrekpost. De mogelijkheid om tegen een hoger tarief af te trekken, verhoogt het gebruik van de aftrekpost met ongeveer 10%.

Bij partners laten we zien dat je rekening moet houden met de mogelijkheid om te schuiven met een aftrekpost naar de meest verdienende partner. Als we dit niet doen, vinden we grote positieve effecten voor de meestverdiener en negatieve effecten voor de minstverdiener. Als we wel rekening houden met schuifgedrag, dan vinden we voor meestverdieners kleinere, maar wel positieve effecten, en voor minstverdieners geen effect.

Een mogelijke verklaring voor de beperkte effecten is dat de aftrekpost niet bekend genoeg is of dat het teveel moeite kost om die op te voeren. Dit geldt echter lang niet voor iedereen. Een aanzienlijke groep mensen voert kleine bedragen op en reageert direct op veranderingen in de regels. Deze groep is evenredig verdeeld over lage en hoge inkomensgroepen, wat de heterogeniteit in effecten dus niet kan verklaren. Het is waarschijnlijker dat andere, niet-financiële overwegingen een rol spelen, zoals aversie tegen leren of (ervaren) tijdgebrek vanwege werk en zorgtaken.