14 december 2021

Hoe meten we of de overheidsfinanciën houdbaar zijn?

Sinds jaar en dag gebruikt het CPB het zogeheten houdbaarheidstekort om te beoordelen of het begrotingsbeleid houdbaar is. Daarmee sluit het CPB aan bij een praktijk die ook in het buitenland gangbaar is. Het begrip houdbaarheidstekort roept echter in toenemende mate discussie op. Het tekort fluctueert sterk in de tijd, het begrip is soms lastig uit te leggen en het kan conflicteren met het begrip brede welvaart. Bovendien is het onduidelijk hoe de toekomst het beste kan worden verdisconteerd. Een technische, maar ook prangende vraag nu de rente op overheidsobligaties lager is dan de economische groei.

In dit rapport bekijken we op welke manieren de houdbaarheid van de overheidsfinanciën kan worden beoordeeld. We kijken hierbij naar de wetenschappelijke literatuur, de gekozen indicatoren in het buitenland en hoe de Nederlandse aanpak zich hiertoe verhoudt. We constateren dat het goed zou zijn op een aantal terreinen meer onderzoek te gaan doen: naar verschillende disconteringsmethodieken, naar de betekenis van onzekerheden voor de overheidsschuld en naar de beoordeling van collectieve investeringen die vooral aan jonge en toekomstige generaties ten goede komen.