Effecten van additionele studiekeuzeactiviteiten: een gerandomiseerd onderzoek

Omdat een groot deel van de startende studenten in het Nederlandse hoger onderwijs gedurende of na het eerste jaar stopt met de gekozen studie (hbo: 36%, wo: 24%), is verbetering van het studiekeuzeproces een belangrijke uitdaging. Naast studiekeuzeactiviteiten in het traject voorafgaand aan de inschrijving (open dagen, meeloopdagen, etc.) zijn faculteiten sinds 1 september 2013 verplicht om een studiekeuzecheck uit te voeren nadat de aankomende student zich heeft ingeschreven voor een studie. Hoe de studiekeuzecheck eruit ziet, verschilt per hogeschool of universiteit. Het kan daarbij gaan om een gesprek met iemand van de opleiding, proefstuderen, of bijvoorbeeld het invullen van een digitale vragenlijst.

Deze studie onderzoekt de effecten van een extra opdracht in het kader van de studiekeuzecheck. We kijken naar het effect op de kans dat ingeschrevenen zich terugtrekken nog voordat de studie van start gaat en op de studieresultaten van hen die daadwerkelijk beginnen met de studie. Ingeschrevenen werden voor dit onderzoek gerandomiseerd toegewezen aan een controle- of behandelgroep. De behandelgroep kreeg een opdracht toegestuurd die representatief was voor de opdrachten die in het eerste studiejaar worden aangeboden. Hiermee beschikte de behandelgroep over additionele informatie over de inhoud van de studie. De achterliggende gedachte is dat deze extra informatie zou kunnen leiden tot betere zelfselectie, waardoor de samenstelling van de groep die daadwerkelijk met de studie start, zo wijzigt dat deze gemiddeld een betere match heeft met de studie en daardoor gemiddeld betere studieresultaten behaalt. De data betreffen ingeschrevenen aan drie Nederlandse faculteiten in de periode 2013/2014 – 2014/2015.

Wij vinden geen significant effect van de extra opdracht op de kans dat ingeschrevenen zich terugtrekken nog voordat de studie van start gaat. We vinden – consistent daarmee – ook geen significant effect op de studieresultaten van hen die daadwerkelijk beginnen met de studie. Hoewel we niet kunnen uitsluiten dat omvangrijkere interventies wel effecten zouden kunnen sorteren, suggereert ons onderzoek dat kleinschalige interventies, zoals een enkele opdracht bovenop de al aangeboden studiekeuzeactiviteiten, niet effectief zijn.