26 juni 2019

Nederlandse brievenbusfirma’s en internationale belastingontwijking

Nederland is een doorsluisland voor internationale investerings- en inkomensstromen (dividend, rente en royalty’s). Op basis van gegevens van bijzondere financiële instellingen (bfi’s), ook wel brievenbusfirma’s genoemd, onderzoeken we de geografie van de inkomensstromen. De gegevens bevatten de directe oorsprong en de directe bestemming van de stromen. Bermuda is, met 64% van de totale stroom, de belangrijkste bestemming voor royalty’s; de herkomstlanden zijn Ierland, Singapore en de Verenigde Staten. Voor dividenden en rentebetalingen is het geografische patroon meer divers. Het aandeel in de stromen van andere doorsluislanden, zoals Luxembourg, Ierland en Zwitserland, is aanzienlijk.

Per bfi’s (of cluster van bfi’s) bepalen we bilaterale inkomensstromen door Nederland. Deze stromen combineren we vervolgens met nationale statutaire belastingtarieven van de betrokken landen. Hiermee vinden we een benadering van het belastingvoordeel van het doorsluizen via een Nederlandse brievenbusfirma. Voor royalty’s is er een aanzienlijk voordeel, van ongeveer 1,2 miljard euro. Voor dividend en rente wordt er geen belastingvoordeel gevonden op de route via Nederland van het directe herkomst- naar het directe bestemmingsland.

In de regressieanalyse controleren we voor karakteristieken van landen; dan vinden we wel dat de belastingverschillen, gedeeltelijk, het geografische patroon verklaren van de door Nederland gesluisde stromen. Dit geldt zowel voor de kans dat een specifieke route wordt gebruikt (de extensieve marge) als voor de omvang van de bilaterale stroom. Bijvoorbeeld, bij een toename van het belastingverschil met 10%-punt neemt de omvang van de bilaterale rentestroom met 31% toe.

Dit paper behoort tot de eerste onderzoeken waarin bilaterale inkomensstromen als afhankelijke variabele gebruikt worden in plaats van bilaterale investeringsvoorraden, of -stromen.

Dit Discussion Paper rapporteert onderzoek met betrekking tot de financiële stromen die eerder beschreven werden in CPB Policy Brief van 24 januari 2019: Doorsluisland NL doorgelicht.