14 oktober 2020

Meten en sturen vereist voor hogere productiviteitsgroei bij de overheid

Productiviteitsgroei van de overheid is aantrekkelijk: een hogere productie met dezelfde hoeveelheid mankracht en kapitaal betekent dat burgers en bedrijven meer waar krijgen voor hun belastinggeld. Maar hoe kan de overheid dat voor elkaar krijgen zonder in te boeten op de kwaliteit van de publieke dienstverlening?

Onderzoekers van het CPB hebben gekeken naar de factoren die van invloed zijn op de productiviteitsgroei van de Nederlandse overheid. Zo lijken scholing en training een effectieve manier om de productiviteit te vergroten. Dit blijkt uit de wetenschappelijke literatuur en een empirische analyse. ICT en technologie bieden in theorie ook veel mogelijkheden, maar het empirisch aantonen van de effecten is moeilijk. Gestandaardiseerde informatie over de uitgaven aan training en scholing (opleidingsbudget), en ICT zou kunnen helpen om effecten van maatregelen op productiviteit beter in kaart te brengen. Ook kunnen beleidsmakers aan de hand van beleidsexperimenten gerichte maatregelen nemen om de productiviteitsgroei te stimuleren. 

Productiviteitsgroei bij de overheid is veel lastiger te meten dan bij commerciële bedrijven, omdat marktconforme prijzen en omzetten ontbreken. We proberen deze meetproblemen te ondervangen door de productiviteitsontwikkeling op verschillende manieren te bepalen. De productiviteitsschatting van de overheid blijft echter een benadering, en daarmee onzeker. De in deze studie geschatte productiviteitsgroei ligt voor de periode 2012-2017 tussen de -0,1% en 1,3% per jaar. Dit is een schatting voor de 33 grootste instellingen die vallen onder het openbaar bestuur van de rijksoverheid. Het verdient aanbeveling om een dashboard met kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren op te zetten om de productiviteitsgroei van de overheid beter te analyseren.

Auteurs

Sander van Veldhuizen

Lees meer over