Gebruik (en niet-gebruik) van toeslagen in Nederland
In 2018 ontvingen ongeveer 6 mln huishoudens zo’n 12 mld euro aan inkomensondersteuning via toeslagen (huurtoeslag, kindgebonden budget, zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag). Het blijkt vaak lastig om vooraf in te schatten op hoeveel toeslag huishoudens recht hebben. Daardoor ontvangen ze regelmatig te veel of juist te weinig toeslag. Dat leidt tot terugvordering van toeslagen of tot nabetalingen. Ook is er sprake van niet-gebruik.
Dit onderzoek analyseert mogelijke verklaringen voor terugvorderingen, nabetalingen en niet-gebruik van de huurtoeslag en het kindgebonden budget, in de periode 2011-2016. Meer dan de helft van deze toeslagen moet achteraf gecorrigeerd worden. Daarnaast maakt ongeveer 10% van de rechthebbenden helemaal geen gebruik van huurtoeslag, en doet 15% van de rechthebbenden geen beroep op kindgebonden budget.
Onzekerheid over het jaarinkomen is een belangrijke verklaring voor onjuist gebruik en niet-gebruik. Ook de hoogte van de toeslag blijkt een rol te spelen: hoe kleiner het recht op toeslag, hoe groter de kans op niet-gebruik. Daarnaast zijn de hoogte van het inkomen en het vermogen belangrijke factoren. Ook blijkt niet-gebruik soms langdurig: een groep huishoudens ontvangt meerdere jaren achtereen geen huurtoeslag of kindgebonden budget, terwijl zij daar waarschijnlijk wel recht op hebben.