Effectieve interventies leerachterstanden in het primair onderwijs
Basis van deze notitie is het hoofdstuk primair onderwijs in het boek Kansrijk onderwijsbeleid (2016). Kansrijk onderwijsbeleid is een zeer uitgebreide internationale literatuurstudie van de meest toonaangevende wetenschappelijke experimenten naar onderwijsinterventies. Deze kennis is uitgebreid met nieuwe experimenten die na het verschijnen van Kansrijk onderwijsbeleid zijn gepubliceerd. Bovendien gaat deze notitie dieper in op verschillen in effectiviteit naar achtergrond van het kind, zoals opleidingsniveau van de ouders, inkomensniveau van de ouders en migratieachtergrond. Alle gebruikte literatuur wordt beschreven in het bij deze notitie behorende achtergronddocument ‘Bewezen (in)effectieve maatregelen tegen leerachterstanden in het primair onderwijs’.
Om leerachterstanden tegen te gaan zijn (zeer) effectieve interventies ontwikkeld. Er zijn echter ook interventies die aantoonbaar geen effect hebben. Er zijn zelfs goedbedoelde interventies die averechts werken: leerlingen zijn door de interventies niet beter af, maar zelfs slechter af dan klasgenoten die de interventie niet gekregen hebben. Deze notitie geeft een internationaal overzicht van interventies die wetenschappelijk bewezen iets opleveren en die dat niet doen.
Door de lumpsum-bekostiging van scholen hebben scholen veel vrijheid hun onderwijs zelf vorm te geven. De interventies die in deze notitie aan bod komen zijn daarom net als in het boek Kansrijk onderwijsbeleid niet alleen maatregelen die de overheid kan nemen, maar ook maatregelen die in principe alleen door schoolleiders en docenten ingevoerd kunnen worden.
Achtereenvolgens behandelt deze notitie interventies op het gebied van docenten, extra lessen, onderwijsassistenten, klassenomvang, doubleren, uitdagen, zomerscholen, lezen in de zomervakantie, ouders stimuleren en faciliteren mee te doen, voor- en vroegschoolse educatie.
In veel landen besteden scholen in het primair onderwijs extra aandacht aan leerachterstanden. Dat is niet vreemd, want leerachterstanden voorkomen en inlopen is een zeer effectieve inzet van onderwijsmiddelen. Leerlingen leren niet alleen tijdens het inlopen van de leerachterstand, maar kunnen daarna ook op hoger niveau verder in de reguliere lessen.
Om leerachterstanden tegen te gaan zijn (zeer) effectieve interventies ontwikkeld. Er zijn echter ook interventies die aantoonbaar geen effect hebben. Er zijn zelfs goedbedoelde interventies die averechts werken. Leerlingen zijn door de interventies niet beter af, maar zelfs slechter af dan klasgenoten die de interventie niet gekregen hebben. Dit achtergronddocument geeft een internationaal overzicht van interventies die wetenschappelijk bewezen iets opleveren en van interventies die dat niet doen.
Basis van dit achtergronddocument is het hoofdstuk primair onderwijs in het boek Kansrijk onderwijsbeleid (2016). Kansrijk onderwijsbeleid is een zeer uitgebreide internationale literatuurstudie van de meest toonaangevende wetenschappelijke experimenten naar onderwijs-interventies. Deze kennis is uitgebreid met nieuwe uitkomsten van experimenten die na het verschijnen van Kansrijk onderwijsbeleid zijn gepubliceerd. Bovendien gaat dit achtergronddocument dieper in op verschillen in effectiviteit naar achtergrond van het kind, zoals opleidingsniveau van de ouders, inkomensniveau van de ouders en migratieachtergrond.
