Modelbeschrijving: het CPB woningprijsmodel

Veranderende woningprijzen doen doorgaans veel stof opwaaien in de media. En niet zonder reden, stijgende of dalende woningprijzen hebben invloed op individuele huishoudens én de economie als geheel. Een inschatting van de koopprijsontwikkeling is dan ook een noodzakelijk onderdeel van de economische analyses van het Centraal Planbureau. Hierbij wordt nu gebruikgemaakt van een nieuw instrument: het CPB-woningprijsmodel.

Het model zal gebruikt worden om de (gemiddelde) waardeontwikkeling van koopwoningen te ramen bij de gebruikelijke ramingsrondes van het Centraal Planbureau. Daarnaast zal het model ingezet worden om de prijseffecten van enkele fiscale beleidsopties te kwantificeren, zoals aanpassingen van de hypotheekrenteaftrek. Het model staat in een lange traditie van error correction models die woningprijzen beschrijven, en stelt de verhouding tussen het netto-inkomen en de (gesimuleerde) woonlasten van huishoudens centraal. Woningprijzen kunnen daarin op korte termijn afwijken van hun fundamentele waarde, maar worden op den duur bepaald door factoren als inkomen, hypotheekrente en de belasting voor- en nadelen die verbonden zijn aan de eigen woning.

In deze publicatie wordt het CPB-woningprijsmodel in detail besproken, waarbij onder meer aandacht is voor de aannames die hieraan ten grondslag liggen en de structuur die aan het model wordt opgelegd. We staan tevens stil bij de afbakening van het model, en de implicaties daarvan voor het toepassingsgebied. Om de werking van het model te illustreren, wordt ook een voorbeeldbeleidsmaatregel doorgerekend.