Kortetermijnraming december 2015
Stabiele economische groei in woelige wereld
De wereldhandel neemt met 4,3% toe, maar het internationale beeld is met grote onzekerheid omgeven. Dit verwacht het Centraal Planbureau in de vandaag verschenen decemberraming voor de jaren 2015 en 2016.
Ga direct naar de cijfers. De infographic met de conclusies is onderaan deze webpagina ook als bijlage-bestand te downloaden.
De wereld is volop in beweging. De toestroom van vluchtelingen en de dreiging van terrorisme hebben grote maatschappelijke gevolgen. De economische effecten zijn in 2016 naar verwachting beperkt: zo neemt de bevolking toe met 0,3% en verslechtert het overheidstekort met 0,1%. Belangrijker voor de economische groei zijn de sterke fluctuaties in olieprijzen, wisselkoersen en beurskoersen. De wereldhandelsgroei in 2015 is volatiel. Voor 2016 wordt een gematigde groei van de relevante wereldhandel van 4,3% verwacht.
De consumptie groeit volgend jaar met ruim 2%, de individuele besparingen blijven op peil. Het beschikbaar inkomen neemt toe door hogere lonen bij een lage inflatie, door een toename van de werkgelegenheid en door de lastenverlichting van 5 miljard euro die in deze raming is verwerkt. De stijging van de zorgpremie dempt die van de koopkracht. De investeringen nemen toe in reactie op de gunstige ontwikkeling van de economie en de toegenomen winstgevendheid. De uitvoer groeit door verdere daling van de eurokoers en de groei van de wereldhandel, terwijl de gasexport afneemt. Vooral de marktsector profiteert van de groeiende vraag, met een productiegroei van 2,7%.
De daling van de werkloosheid is in 2016 beperkt doordat naast de werkgelegenheid ook het arbeidsaanbod sterk toeneemt. Bedrijven trekken meer personeel aan – en houden meer personeel vast – om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen. De werkgelegenheid bij de overheid neemt licht toe, terwijl die in de zorgsector licht afneemt. Tegelijkertijd stijgt ook het arbeidsaanbod door demografische factoren, het stimulerend effect van beleid (waaronder het 5-miljard-pakket) en de terugkeer op de arbeidsmarkt van ontmoedigden.
Het EMU-tekort daalt van 2,2% in 2015 naar 1,8% in 2016 door de economische groei en ombuigingen vanuit het regeerakkoord Rutte-Asscher. De vermindering van gasopbrengsten en de lastenverlichting in het 5-miljard-pakket dempen de tekortvermindering. Het structurele tekort loopt op van 1,3% bbp in 2015 tot 1,9% bbp in 2016, vooral door de afnemende gasbaten. De overheidsschuld daalt naar 65% bbp.
- Conclusies
- Fan-charts
- Kerngegevenstabel 2013-2016
- Grafiek: Economische groei in Nederland, 2008-2016
- Gerelateerde publicaties
- Bijlage: Kerngegevenstabel 2013-2016
- Bijlage: Kerngegevens voor Nederland, 1970-2016
- Bijlage: Kerngegevens wereldeconomie en externe data voor Nederland, 1969-2016
Conclusies
Lees het bijbehorende persbericht.
Fan charts
Lees het CPB Achtergronddocument, bekijk de nieuwste fan charts.
Kerngegevenstabel 2013-2016, 11 december 2015
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Relevant wereldhandelsvolume goederen en diensten (%) |
2,2 |
3,9 |
3,3 |
4,3 |
Concurrentenprijs (goederen en diensten, exclusief grond- en brandstoffen (%) |
-3,2 |
-1,3 |
5,7 |
0,7 |
Olieprijs (dollars per vat) |
108,7 |
99,0 |
53,2 |
50,3 |
Eurokoers (dollar per euro) |
1,33 |
1,33 |
1,11 |
1,07 |
Lange rente Nederland (niveau in %) |
2,0 |
1,5 |
0,7 |
0,8 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Bruto binnenlands product (bbp, economische groei, %) |
-0,5 |
1,0 |
2,0 |
2,1 |
Consumptie huishoudens (%) |
-1,4 |
0,0 |
1,7 |
2,2 |
Consumptie overheid (%) |
0,1 |
0,3 |
-0,2 |
1,4 |
Investeringen (inclusief voorraden, %) |
-5,3 |
2,7 |
7,1 |
6,8 |
Uitvoer van goederen en diensten (%) |
2,1 |
4,0 |
4,7 |
4,4 |
Invoer van goederen en diensten (%) |
0,9 |
4,0 |
5,4 |
5,9 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Prijs bruto binnenlands product (%) |
1,4 |
0,8 |
0,7 |
1,3 |
Uitvoerprijs goederen en diensten (exlusief energie, %) |
0,5 |
-0,7 |
1,4 |
0,5 |
Prijs goedereninvoer (%) |
-1,6 |
-3,1 |
-4,5 |
-1,2 |
Inflatie (geharmoniseerde consumentenprijsindex, hicp, %) |
2,6 |
0,3 |
0,3 |
0,9 |
Contractloon marktsector (%) |
1,2 |
1,0 |
1,2 |
1,6 |
Koopkracht, statisch, mediaan, alle huishoudens (%) |
-1,3 |
1,4 |
0,9 |
1,8 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Beroepsbevolking (%) |
0,8 |
-0,4 |
0,5 |
0,8 |
Werkzame beroepsbevolking (%) |
-0,8 |
-0,6 |
1,1 |
1,1 |
Werkloze beroepsbevolking (in duizend personen) |
647 |
660 |
615 |
600 |
Werkloze beroepsbevolking (niveau in % beroepsbevolking) |
7,3 |
7,4 |
6,9 |
6,7 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Productie (%) |
-1,2 |
1,9 |
2,8 |
2,7 |
Arbeidsproductiviteit (per arbeidsjaar, %) |
-0,2 |
1,8 |
1,6 |
1,4 |
Werkgelegenheid (in arbeidsjaren, %) |
-1,0 |
0,1 |
1,2 |
1,3 |
Loonvoet (%) |
1,7 |
1,9 |
0,6 |
2,6 |
Arbeidsinkomensquote (niveau in %) |
79,6 |
79,2 |
76,6 |
76,7 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Individuele spaarquote (niveau in % beschikbaar inkomen) |
-0,4 |
0,8 |
0,9 |
1,0 |
Saldo lopende rekening (niveau in % bbp) |
11,0 |
10,6 |
10,9 |
10,8 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
EMU-saldo (% bbp) |
-2,4 |
-2,4 |
-2,2 |
-1,8 |
EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp) |
67,9 |
68,2 |
66,6 |
65,4 |
Collectieve lasten (% bbp) |
36,6 |
37,5 |
37,0 |
37,0 |
Aanvullende kerngegevens 2013-2016
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Bruto investeringen bedrijvensector (exclusief woningen %) |
-2,9 |
4,4 |
8,3 |
6,0 |
Investeringen bedrijven in woningen (%) |
-11,6 |
6,9 |
25,3 |
7,8 |
Uitvoer van binnenslands gepoduceerde goederen (exclusief energie, %) |
0,2 |
2,5 |
4,3 |
4,7 |
Wederuitvoer goederen (exclusief energie, %) |
1,3 |
6,5 |
5,4 |
5,6 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Nationale consumenten prijsindex (cpi, %) |
2,5 |
1,0 |
0,7 |
1,1 |
Afgeleide nationale consumentenprijsindex (cpi, %) |
1,3 |
0,6 |
0,5 |
0,9 |
Loonvoet sector overheid (%) |
1,5 |
2,0 |
1,8 |
2,5 |
Prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers (%) |
0,1 |
1,6 |
2,1 |
2,2 |
Prijs overheidsconsumptie, netto materieel (imoc, %) |
1,2 |
0,0 |
0,4 |
0,9 |
Prijs intermediair verbruik (%) |
1,2 |
-0,3 |
1,7 |
1,0 |
Prijs bruto overheids- investeringen (iboi, %) |
0,6 |
-0,4 |
-0,9 |
0,5 |
Prijs nationale bestedingen (%) |
1,1 |
0,7 |
0,4 |
1,1 |
Prijs toegevoegde waarde marktsector (%) |
0,7 |
0,6 |
1,7 |
0,9 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|
Bruto binnenlands product (bbp, in miljarden euro's) |
650,9 |
662,8 |
680,8 |
704,1 |
Bevolking (in duizenden personen) |
16804 |
16865 |
16940 |
17015 |
Beroepsbevolking (in duizenden personen) |
8913 |
8874 |
8920 |
8990 |
Werkloze beroepsbevolking nationale definitie (in duizenden personen) |
708 |
709 |
685 |
660 |
Werkloze beroepsbevolking nationale definitie (niveau, % beroepsbevolking) |
8,9 |
9,0 |
8,7 |
8,3 |
Bruto modaal inkomen (euro) |
34500 |
34500 |
35500 |
36000 |
Economische groei in Nederland, 2008-2016
Gerelateerde publicaties
- CPB Policy Brief 2015/17 'Decemberraming 2015: economische vooruitzichten 2016'
- CPB Achtergronddocument 'Effect van bijstelling economische groei door CBS op raming CPB' (Engelstalig)