Decemberraming 2015: economische vooruitzichten 2016
Stabiele economische groei in woelige wereld
De wereldhandel neemt met 4,3% toe, maar het internationale beeld is met grote onzekerheid omgeven. Dit verwacht het Centraal Planbureau in de vandaag verschenen decemberraming voor de jaren 2015 en 2016.
Ga direct naar de cijfers. De infographic met de conclusies is onderaan deze webpagina ook als bijlage-bestand te downloaden.
De wereld is volop in beweging. De toestroom van vluchtelingen en de dreiging van terrorisme hebben grote maatschappelijke gevolgen. De economische effecten zijn in 2016 naar verwachting beperkt: zo neemt de bevolking toe met 0,3% en verslechtert het overheidstekort met 0,1%. Belangrijker voor de economische groei zijn de sterke fluctuaties in olieprijzen, wisselkoersen en beurskoersen. De wereldhandelsgroei in 2015 is volatiel. Voor 2016 wordt een gematigde groei van de relevante wereldhandel van 4,3% verwacht.
De consumptie groeit volgend jaar met ruim 2%, de individuele besparingen blijven op peil. Het beschikbaar inkomen neemt toe door hogere lonen bij een lage inflatie, door een toename van de werkgelegenheid en door de lastenverlichting van 5 miljard euro die in deze raming is verwerkt. De stijging van de zorgpremie dempt die van de koopkracht. De investeringen nemen toe in reactie op de gunstige ontwikkeling van de economie en de toegenomen winstgevendheid. De uitvoer groeit door verdere daling van de eurokoers en de groei van de wereldhandel, terwijl de gasexport afneemt. Vooral de marktsector profiteert van de groeiende vraag, met een productiegroei van 2,7%.
De daling van de werkloosheid is in 2016 beperkt doordat naast de werkgelegenheid ook het arbeidsaanbod sterk toeneemt. Bedrijven trekken meer personeel aan – en houden meer personeel vast – om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen. De werkgelegenheid bij de overheid neemt licht toe, terwijl die in de zorgsector licht afneemt. Tegelijkertijd stijgt ook het arbeidsaanbod door demografische factoren, het stimulerend effect van beleid (waaronder het 5-miljard-pakket) en de terugkeer op de arbeidsmarkt van ontmoedigden.
Het EMU-tekort daalt van 2,2% in 2015 naar 1,8% in 2016 door de economische groei en ombuigingen vanuit het regeerakkoord Rutte-Asscher. De vermindering van gasopbrengsten en de lastenverlichting in het 5-miljard-pakket dempen de tekortvermindering. Het structurele tekort loopt op van 1,3% bbp in 2015 tot 1,9% bbp in 2016, vooral door de afnemende gasbaten. De overheidsschuld daalt naar 65% bbp.
Lees ook het bijbehorende persbericht of ga direct naar de cijfers van deze kortetermijnraming, waar ook de reguliere bijlagen te downloaden zijn. Lees ook het bijbehorende CPB Achtergronddocument 'Effect van bijstelling economische groei door CBS op raming CPB' (Engelstalig). De infographic met de conclusies is onderaan deze webpagina ook als bijlage-bestand te downloaden.
Wel is de verwachting voor de groei van de wereldhandel in 2016 gematigd, wat een drukkend effect heeft op de uitvoer, terwijl de geraamde beperking van de gasproductie de uitvoer van gas remt en tot meer gasinvoer noopt. Gunstige factor in de uitvoer is de verbetering van de concurrentiepositie door de depreciatie van de euro.
Vooral de marktsector profiteert van de toenemende vraag, met een productiegroei van 2,7% in 2016. De inflatie is in 2015 laag, mede onder invloed van dalende grondstoffen- en energieprijzen, maar begint in 2016 aan een voorzichtig herstel. De stijging van de reële contractlonen en de lastenverlichting in het 5-miljard-pakket dragen bij aan herstel van de koopkracht en stimuleert de consumptie. De werkgelegenheid in de marktsector neemt toe. Doordat ook het arbeidsaanbod stijgt en de werkgelegenheid in de collectieve sector nauwelijks toeneemt, is de afname van de werkloosheid beperkt tot 0,2%-punt in 2016.
Het externe beeld voor Nederland is onzeker. Hoe gaat het beleid van de FED en de ECB uitpakken? Gaat de wereldhandel zich herstellen? Wat gebeurt er met de olieprijs? Allemaal onzekerheden met grote gevolgen voor de Nederlandse economie. Van een heel andere orde is de toestroom van vluchtelingen en de dreiging van terrorisme. Beide hebben grote maatschappelijke gevolgen, maar de effecten op de economie zijn, zeker op korte termijn, gering.
Het EMU-tekort daalt van 2,2% in 2015 tot 1,8% in 2016, ondanks de vermindering van gasopbrengsten en de lastenverlichting in het 5-miljard-pakket. Herstel van economische groei en ombuigingen vanuit het regeerakkoord Rutte-Asscher dragen hieraan bij. Ook profiteert de overheid van de lage rente die samen met een dalende schuldquote zorgt voor lagere rentelasten. Het EMU-tekort is 0,1% kleiner dan ten tijde van het regeerakkoord, het structureel tekort is 0,5% groter.
Downloads
Infographic conclusies decemberraming 2015