Doelmatigheid in de curatieve zorg
Curatieve zorg kan doelmatiger
Aandacht voor vijf aanknopingspunten voor doelmatigheid, die allen een duidelijk marktfalen adresseren en bovendien uitvoerbaar zijn binnen het huidige zorgsysteem, kan hierbij behulpzaam zijn. Dat schrijven CPB-onderzoekers Michiel Bijlsma, Rudy Douven en Robin Zoutenbier in de vandaag verschenen CPB Policy Brief 'Vijf aanknopingspunten voor doelmatigheid in de curatieve zorg'. Het gaat om:
- Bevordering van gestandaardiseerde kwaliteitsinformatie in de zorg voor verzekeraars en verzekerden. Hier ligt een regierol voor de overheid.
- Beperking van de complexiteit van de zorgpolissen op de verzekeringsmarkt, zodat verzekerden gemakkelijker kunnen kiezen en vergelijken.
- Verbetering zorginkoop door experimenteren met verschillende vormen van contractvrijheden tussen zorgaanbieders en verzekeraars.
- Beperking marktmacht van ziekenhuizen door betere zorginkoop door verzekeraars, aangevuld met strengere beoordeling van fusieverzoeken door ziekenhuizen.
- Nieuwe beleidsinstrumenten voor de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) vanwege de grote onzekerheid over de effectiviteit, kwaliteit en noodzakelijkheid van behandelingen.
Naast de vijf aanknopingspunten is het raadzaam als de overheid beleid vaker evalueert en onderzoek doet naar doelmatigheid. Bijvoorbeeld op basis van kwalitatief hoogwaardige microdata. Het Nederlandse zorgstelsel voor de curatieve gezondheidszorg lijkt relatief doelmatig in vergelijking met andere landen. De kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg wordt in internationale vergelijkingen als hoog beoordeeld, terwijl de uitgaven aan curatieve gezondheidszorg vergelijkbaar zijn met andere OESO-landen. Maar dit neemt niet weg dat de doelmatigheid omhoog kan.
Lees ook het bijbehorende CPB Achtergronddocument.
Lees ook de CPB Policy Brief 2015/12 en het bijbehorende persbericht.
De gezondheidszorg levert een grote bijdrage aan onze welvaart. Gezonde mensen leven langer, hebben een betere kwaliteit van leven en kunnen langer bijdragen aan de samenleving. Kwaliteit speelt daarbij een belangrijke rol, meer kwaliteit leidt tot hogere baten van zorg. Naast goede gezondheidszorg willen we ook betaalbare gezondheidszorg. Om tot goede en betaalbare gezondheidszorg te komen is het belangrijk om doelmatigheid na te streven. Dat betekent dat er geen verspilling van middelen mag zijn bij het uitvoeren van behandelingen en dat de middelen daar worden ingezet waar ze de meeste gezondheidswinst opleveren.
Dit achtergronddocument geeft aanvullende informatie bij de policy brief “Vijf aanknopingspunten voor doelmatigheid in de curatieve zorg” (Douven et al. 2015c). Het achtergronddocument gaat dieper in op de empirische literatuur over kwaliteit en doelmatigheid, op de theoretische literatuur over marktfalen en bespreekt de rol van de overheid in het verbeteren van doelmatigheid in de curatieve zorg. De bijbehorende policy brief formuleert, op basis van de analyse in het achtergronddocument, vijf aanknopingspunten voor overheidsbeleid gericht op het verbeteren van doelmatigheid.
Eerst geeft het achtergronddocument een uitgebreide beschrijving van het begrip doelmatigheid en de relatie tussen doelmatigheid en kwaliteit. Daarna wordt de Nederlandse curatieve zorg, op macroniveau, vergeleken met de curatieve zorg in de Verenigde Staten (VS) en het Verenigd Koninkrijk (VK). Het doel hierbij is niet om een definitief oordeel te vellen over doelmatigheid, maar vooral om vanuit de beschikbare informatie een beter beeld te krijgen van verschillen in doelmatigheid tussen Nederland en de VS en het VK.
Het tegengaan van ondoelmatigheid in de curatieve zorg heeft de overheid grotendeels overgelaten aan de spelers op de verschillende markten binnen de zorg (zorgleveringsmarkt, zorgverzekeringsmarkt en de inkoopmarkt). De overheid moet de spelers in de zorg stimuleren in hun zoektocht naar meer doelmatigheid door voor de optimale randvoorwaarden te zorgen. Daarnaast moet de overheid zich continu afvragen hoeveel aan gezondheidszorg te besteden. De overheid kan beïnvloeden hoeveel collectief aan de gezondheidszorg wordt besteed, door bijvoorbeeld aanpassingen in het basispakket voor de zorgverzekering in te voeren.
Dit achtergronddocument is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 licht het begrip doelmatigheid toe en bespreekt de verschillende dimensies van doelmatigheid. Hoofdstuk 3 geeft een kwantitatief beeld van de huidige staat van doelmatigheid van de Nederlandse gezondheidszorg. In hoofdstuk 4 zijn de oorzaken van ondoelmatigheid beschreven. Hoofdstuk 5 sluit af met de rol van de overheid in het vergroten van doelmatigheid.
Downloads
