Beweging op de woningmarkt: prijzen en volumes
Aanpak verstoringen belangrijk voor betere werking woningmarkt
Het is niet eenvoudig de ontwikkelingen op de woningmarkt te beïnvloeden. Het meest effectief lijken maatregelen die de structurele werking van de woningmarkt verbeteren, zoals de afbouw van regels die de koop van woningen bevoordeelt ten opzichte van vrije huur. Een andere mogelijkheid is om maatregelen te nemen die het aanbod van nieuwbouwwoningen beter laat aansluiten bij de vraag naar die woningen. Vergeleken met het buitenland blijft de nieuwbouw van woningen als reactie op prijsstijgingen namelijk achter. Tijdelijke maatregelen lijken minder effectief, met uitzondering van maatregelen die de terugval van de bouwsector tijdens een zware crisis beperken.
Beleid kan zich in het algemeen het best richten op het verbeteren van de structurele werking van de woningmarkt, zoals het afbouwen van beleid dat koop bevoordeelt ten opzichte van vrije huur. Door de complexiteit van de huizenmarkt en de veelheid aan bestaand beleid kunnen echter onbedoelde bijeffecten optreden, bijvoorbeeld op betaalbaarheid en toegankelijkheid.
Downloads
Een voorbeeld hiervan is een eventuele verdere aanscherping van de leennormen: dit zal leiden tot een minder sterke doorwerking van huizenprijsbewegingen op de financiële sector en macro-economie, maar tegelijkertijd ook tot een minder toegankelijke woningmarkt. Hierdoor is het meestal niet eenvoudig om aan te geven of een bepaalde maatregel wenselijk is: dat zal afhangen van hoe men de verschillende effecten weegt.
Een andere mogelijkheid is om beleidsmaatregelen te nemen die de prijselasticiteit van het Nederlandse aanbod vergroten. Vergeleken met het buitenland is de reactie van het aanbod op prijsstijgingen op de Nederlandse markt gering. Factoren die daaraan lijken bij te dragen zijn het restrictieve grondbeleid en de lange procedures. Of het wenselijk is om de prijselasticiteit langs deze weg te verhogen is een politieke afweging tussen verschillende beleidsdoelen die deels verder reiken dan alleen de woningmarkt.