Omgevingsbaten van een nieuwe weg: een ex-post evaluatie

Om dit effect inzichtelijk te maken zijn veranderingen in de leefomgeving van de omliggende steden na de realisatie van de Rijksweg N14, bij velen bekend door de Sijtwendetunnels, geanalyseerd. Deze nieuwe verbinding tussen de A4 en Den Haag Noord ging eind 2003 open en heeft lokale straten van Leidschendam, Voorburg en Den Haag Mariahoeve ontlast. Gemiddeld is de verkeersdrukte in de straten van deze gebieden bijna gehalveerd: van 8600 auto's per dag in 1999 naar 4500 per dag in 2006. Verder suggereren de resultaten van het onderzoek dat omwonenden positieve lokale effecten van de N14 van tevoren niet hadden voorzien.

De baten van verminderde lokale verkeeroverlast kunnen worden afgelezen aan de verandering in woningprijzen. Ter illustratie, een woning in een straat met gehalveerde verkeersoverlast heeft gemiddeld genomen een prijsstijging van ongeveer 2000 euro boven de trend meegemaakt. In dit onderzoek wordt een nieuw en verbeterd kengetal afgeleid voor de waardering van stedelijke verkeeroverlast. Een halvering van de verkeersintensiteit in een straat leidt, ceteris paribus, tot een stijging van de huiswaarde met gemiddeld 1 procent.

Meer ex-ante onderzoek naar en betere voorlichting over de lokale effecten van nieuwe wegen kan bijdragen aan een afgewogen beeld over de mogelijke negatieve en positieve effecten voor de lokale bevolking. Regelmatig evalueren van het beleid is in Nederland verplicht (zie Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek, 2012, Comptabiliteitswet, 2001 en AWB). De in dit onderzoek gebruikte methodologie leent zich voor ex-post effectmetingen van verkeersbeleid.